Onderzoek en wetenschap

Meerjarenonderzoeksagenda

Passend onderzoek is nodig voor passende zorg. Om richting te geven aan passend onderzoek hebben we de meerjarenonderzoeksagenda (MOA) opgesteld. De MOA helpt ons prioriteit aan te brengen in de onderzoeken die nodig zijn voor ons werk. Voor de beantwoording van verschillende onderzoeksvragen beschikt het Zorginstituut over een onderzoeksbudget. Het grootste deel van dit budget wordt gebruikt om via aanbesteding opdrachten uit te zetten onder externe partijen. 

Daarnaast voeren we onderzoek uit in onze werkplaatsen: 

• Academische Werkplaats Verzekerde Zorg van het Zorginstituut met de Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) en het Utrecht Institute of Pharmaceutical Sciences (UIPS). 
• Academische Werkplaats Zorgpraktijk en Beleid van het Zorginstituut met het NFU Consortium Kwaliteit van Zorg. 
• De onderzoekswerkplaats Routine Zorgdata voor Passende Zorg van het Zorginstituut met het NIVEL.

Zo beantwoorden we onderzoeksvragen van de MOA. Op de MOA staan 3 overkoepelende onderzoeksthema’s:  

• Het eerste thema gaat over het concept cyclisch pakketbeheer en de daarmee nauw samenhangende randvoorwaarde van een datagedreven lerend systeem. 
• Het tweede thema gaat over organisatie van zorg en vloeit voort uit de principes dat passende zorg doelmatig georganiseerd is, waarbij de juiste zorg op de juiste plek wordt verleend. 
• Het derde thema gaat over de rol en positie van het Zorginstituut ten opzichte van andere partijen en hoe wij kunnen sturen om passende zorg te bevorderen.

Lees de meerjarenonderzoeksagenda.

Academische werkplaatsen

Het Zorginstituut werkt samen met Universiteit Utrecht (UU/UIPS), Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR/ESHPM), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)-consortium Kwaliteit van Zorg en het Nivel aan diverse onderzoeken voor de zorg op de zogeheten ‘werkplaatsen’. Het onderzoek in deze werkplaatsen vindt overwegend plaats binnen vierjarige promotietrajecten. Daarnaast worden soms kortlopende onderzoeken opgepakt rond onderwerpen die voor het Zorginstituut van strategisch belang zijn en passen bij de werkplaats. Elke werkplaats heeft een eigen stuurgroep waarin het Zorginstituut en (academische) partners vertegenwoordigd zijn. Deze stuurgroep vertaalt strategische thema’s naar geprioriteerde onderzoekbare vraagstellingen in de werkplannen of jaarplannen van de (academische) werkplaats in kwestie.

Verzekerde zorg (UIPS & ESHPM)

Sinds 2015 werkt het Zorginstituut in de academische werkplaats Verzekerde Zorg samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR/ESHPM) en de Universiteit Utrecht (UU/UIPS). De academische werkplaats Verzekerde Zorg heeft als doel een brug te vormen tussen onderzoek en beleid. Hierbij is aandacht voor onderzoek dat direct gerelateerd is aan beleidsproblemen en worden de onderzoeken zoveel mogelijk in samenspraak met het Zorginstituut opgezet. De voornaamste focus van het onderzoek ligt daarbij op de taken van het Zorginstituut rondom pakketbeheer en de daarbij horende commissies, de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) en de Adviescommissie Pakket (ACP). Daarnaast vindt er onderzoek plaats naar bredere onderwerpen, zoals de positie van het Zorginstituut, waardegedreven zorg en passende zorg. Naast verschillende promotietrajecten worden er kleine projecten uitgevoerd, bijvoorbeeld over onzekerheid, kwaliteit van leven en het kwantificeren van gezondheidsuitkomsten.

Lees meer op de pagina 'Academische Werkplaats Verzekerde Zorg'.

Onderzoekswerkplaats ‘Routine zorgdata voor passende zorg’ - samenwerking NIVEL en het Zorginstituut

Op 1 juli 2020 is de onderzoekswerkplaats ‘Routine zorgdata voor passende zorg’ gestart. In deze onderzoekswerkplaats wordt wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd op basis van routinematig vastgelegde zorggegevens. Routine zorgdata zijn data die in het zorgproces ten behoeve van het zorgproces of de administratieve afhandeling worden vastgelegd. In de onderzoekswerkplaats werkt het Zorginstituut (allereerst) samen met het Nederlands Instituut voor onderzoek naar de gezondheidszorg (NIVEL). In deze samenwerking wordt kennis en expertise over de zorg, het zorgstelsel en de aard en bruikbaarheid van routine zorgdata bijeengebracht. Daarnaast wordt binnen de werkplaats een flexibele en toegankelijke data-infrastructuur gecreëerd waarmee kennis gegenereerd kan worden voor het beantwoorden van actuele en overstijgende beleidsvragen die zowel vanuit de missie van het Nivel als de missie en wettelijke taken van het Zorginstituut relevant zijn.

Lees meer op de website van het Nivel op de pagina ‘Onderzoekswerkplaats Routine zorgdata voor passende zorg’.

Routine zorgdata Nivel Zorgregistratie Eerste Lijn

In de onderzoekswerkplaats worden data die al beschikbaar zijn bij het Zorginstituut op persoonsniveau gekoppeld met gegevens van de Nivel Zorgregistratie Eerste Lijn. Het gaat over declaraties, zorgprestaties en zorgactiviteiten binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz), en gegevens over de Wlz-indicatie en wachtstatus. In de Nivel Zorgregistratie Eerste Lijn zijn landelijk representatieve longitudinale gegevens beschikbaar uit de elektrische medische dossiers van huisartsenpraktijken, huisartsenposten, fysiotherapeuten, oefentherapeuten, diëtisten en logopedisten.

Lees meer op de pagina Gebruik van data.

Zorgpraktijk en Beleid - samenwerking Zorginstituut en NFU-consortium Kwaliteit van Zorg

In de academische werkplaats ‘Zorgpraktijk en Beleid’ doen Zorginstituut Nederland en het NFU-consortium Kwaliteit van Zorg samen onderzoek om meer zicht te krijgen in de manier waarop landelijke kwaliteitsadviezen hun weg vinden naar de spreekkamer en de dagelijkse praktijk. Met onderzoek binnen deze werkplaats willen we een brug slaan tussen beleid en praktijk. Er is aandacht voor de manier waarop beleidsontwikkeling bijdraagt aan kwaliteitsverbetering in de directe patiëntenzorg. Zo dragen we bij aan goede kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg. 

De samenwerking tussen het Zorginstituut en het NFU-consortium kwaliteit van zorg bestaat sinds 2013 en is in 2019 geformaliseerd in de academische werkplaats Zorgpraktijk en Beleid. In de academische werkplaats staat het thema verbinding leef- en systeemwereld centraal. Het onderzoek wordt uitgevoerd in promotietrajecten of kortlopende onderzoekstrajecten. De onderzoeksresultaten zijn onder meer relevant voor zorgprofessionals, bestuurders en beleidsmakers in het zorgveld. 

Lees meer op de pagina Systeem- en leefwereld'

Leerstoelen

Bij het Zorginstituut zijn 3 leerstoelen bekleed door hoogleraren die ieder onderzoek op een eigen gebied verrichten. Daarnaast zijn de leerstoelen ingebed bij de (academische) werkplaatsen.

Leerstoel Sturing op kwaliteit en doelmatigheid van zorg

De leerstoel sturing op kwaliteit en doelmatigheid van zorg is gevestigd aan de Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). Het onderzoek binnen de leerstoel is gericht op sturingsvraagstukken over doelmatigheid en kwaliteit van zorg, met specifieke aandacht voor de rol van de overheid ten opzichte van private partijen en op de inbreng van het burger- en patiëntperspectief in deze vraagstukken. De leerstoel wordt sinds 2018 door prof. dr. Diana Delnoij bekleed. De leerstoel is ingebed in de academische werkplaats 'Verzekerde Zorg'.

Lees meer over de academische werkplaats 'Verzekerde Zorg'.

Leerstoel Health Technology Assessment of Pharmaceuticals 

De leerstoel Health Technology Assessment of Pharmaceuticals van de Universiteit Utrecht wordt bekleed door prof. dr. Wim Goettsch. Hij houdt zich bezig met de ontwikkeling en implementatie van methoden om passende zorg met nieuwe innovatieve geneesmiddelen mogelijk te maken binnen de grenzen van ons verzekerde pakket. Daarbij richt hij zich op hoe internationale samenwerking in HTA kan leiden tot een betere en efficiënter gebruik van HTA in Nederland. Naast hoogleraar aan de Universiteit Utrecht is Goettsch werkzaam als bijzonder adviseur bij het Zorginstituut. Zijn leerstoel maakt deel uit van de academische werkplaats Verzekerde Zorg.  

Leerstoel Transparantie in de zorg vanuit patiëntperspectief 

De leerstoel Transparantie in de zorg vanuit patiëntperspectief is gevestigd bij Tranzo aan Tilburg University en wordt bekleed door prof.dr. Robert Verheij. Hij richt zich op vragen als: hoe zorgen we dat professionals, burgers, organisaties en overheden leren van data? Hoe kunnen ‘big data’ worden ingezet om burgers en professionals in de spreekkamer te helpen? Hoe bevorderen we de kwaliteit en beschikbaarheid van gegevens? Kortom: hoe maken we van Nederland een lerend gezondheidszorgsysteem? De leerstoel is bij het Zorginstituut gekoppeld aan de onderzoekswerkplaats Routine Zorgdata voor Passende Zorg. 

Lees meer op de pagina 'Gebruik van data'.

Regulier onderzoek

Naast onze onderzoeksactiviteiten heeft het Zorginstituut wettelijke taken op het gebied van kwaliteit van zorg, pakketbeheer en fondsbeheer. Ook voor deze taken maken wij gebruik van onderzoek om onze werkzaamheden te ondersteunen en te versterken. Onderzoeksvragen over deze taken worden uitgezet via het Dynamische Aanbestedingssysteem (DAS).

Lees meer op de pagina 'Aanbesteding zorggerelateerde onderzoeken'.