Rapport - Pakketbeheer in de praktijk 4
Dit is het vierde deel van ‘Pakketbeheer in de praktijk’, een publicatiereeks waarin Zorginstituut Nederland met tussenpozen een beeld schetst van de ontwikkelingen in het pakketbeheer. Met het pakketbeheer zorgen we ervoor dat inwoners van Nederland kunnen blijven rekenen op een breed basispakket van goede, betaalbare en toegankelijke zorg, nu en in de toekomst. In dit rapport laat het Zorginstituut zien wat het pakketbeheer in Nederland inhoudt en hoe dit kan bijdragen aan de beweging van passende zorg.
Download 'Pakketbeheer in de Praktijk 4: Pakketbeheer als solide basis voor passende zorg'
Download 'Begeleidende brief aan de minister bij Pakketbeheer in de praktijk 4 en Beoordeling SWP 2023'
Aanleiding: verandering nodig om verdringing te voorkomen
Er zijn groeiende zorgen of de zorg in de toekomst nog wel zo goed en betaalbaar blijft als we gewend zijn. De kosten blijven alsmaar stijgen, waardoor de zorguitgaven andere collectieve bestedingsdoelen, zoals onderwijs, sociale zekerheid en veiligheid, in toenemende mate verdringen. Met het toenemende personeelstekort in de zorg lijkt er zo mogelijk nog een veel nijpender probleem bij te zijn gekomen. Lang dachten we dat we met efficiënter werken de problemen de baas zouden kunnen blijven. Het wordt echter steeds duidelijker dat er meer structurele veranderingen in vraag en aanbod van zorg nodig zijn om deze toekomstbestendig te maken.
Passend pakketbeheer voor passende zorg
Het basispakket van de zorgverzekering is gelijk voor iedere burger in Nederland die zorg nodig heeft. Maar niet iedereen is hetzelfde. Passende zorg houdt rekening met de persoonlijke situatie van een patiënt. Die kiest samen met de zorgverlener welke behandeling het beste past.
Passend pakketbeer betekent meer dan een eenmalige uitspraak of zorg wel of niet past in het basispakket van de zorgverzekering. Het pakketbeheer bewaakt ook de grenzen van de levenscyclus van zorg: experimentele zorg en verouderde zorg mogen niet uit het basispakket worden vergoed. Het pakketbeheer moet proactief en cyclisch zijn. Om bij te dragen aan passende en toekomstbestendige verzekerde zorg zet het Zorginstituut in op 3 met elkaar samenhangende richtingen:
- naar meer proactief en impactgericht pakketbeheer;
- naar verbreding en verbetering van pakketbeheer;
- naar meer mogelijkheden voor acties bij pakketuitspraken.
Wettelijk criterium voor opname in het basispakket
Aan de hand van ‘de stand van wetenschap en praktijk’ (SWP) bekijken het Zorginstituut, zorgverzekeraars en zorgaanbieders of zorg voldoende bewezen effectief is. SWP is het belangrijkste wettelijke criterium waaraan zorg moet voldoen om in aanmerking te komen voor opname in het basispakket.
Samenvatting ‘Pakketbeheer in de praktijk 4’
In dit rapport beschrijven we eerst het wettelijke kader van de verzekerde zorg. We laten zien hoe we met de 3 genoemde richtingen voor het pakketbeheer in de toekomst de voordelen kunnen behouden en de nadelen beheersen. We leggen uit wat we verstaan onder impactgericht signaleren en agenderen met het oog op cyclisch pakketbeheer. We ontvouwen ook de eerste plannen voor pakketbeheer in de langdurige zorg. We gaan in op de doorontwikkeling van nieuwe en bestaande pakketcriteria. Bijvoorbeeld maatschappelijke afwegingen als inzet van personeel en de impact van zorg op klimaat en milieu. We brengen in kaart welke acties het Zorginstituut gaat starten. Tot slot beschrijven we welke inzet van alle andere partijen in de zorg nodig is om in de toekomst een solidair basispakket van goede, toegankelijke en betaalbare zorg te behouden.
Samenhang met andere publicaties
Dit rapport is verschenen samen met een aantal andere publicaties van het Zorginstituut. Onder meer een visiedocument. En een nieuwe uitgave van het beoordelingskader ‘stand van de wetenschap en praktijk (SWP)’, met bijbehorende modules en informatiemateriaal. Dit is het overzicht van alle gepubliceerde documenten:
- Visiedocument Pakketbeheer als solide basis voor passende zorg.
- Pakketbeheer in de praktijk (PIP) 4.
- Actualisatie beoordeling Stand van de wetenschap en praktijk 2023.
- Module beoordeling SWP voor tumoragnostische geneesmiddelen en voor andere oncologische geneesmiddelen die uitsluitend in enkelarmige studies zijn onderzocht.
- Informatiemateriaal over de stand van de wetenschap en praktijk (SWP).