Passende zorg

Wat is passende zorg?

Passende zorg moet ervoor zorgen dat iedereen de zorg kan blijven krijgen die nodig is. Met passende zorg verbeteren zorgverleners, patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars en de overheid de manier waarop de zorg wordt aangeboden en betaald. Dit gebeurt vanuit de 4 principes van passende zorg. De 4 principes zijn: 

1. Passende zorg is zorg die werkt tegen een redelijke prijs.
2. Passende zorg wordt, waar mogelijk, dicht bij de patiënt georganiseerd. 
3. Bij passende zorg beslissen patiënten samen met hun arts over wat voor hen de best mogelijke behandeling is. 
4. Passende zorg gaat niet alleen over ziekte, maar ook over gezondheid en de aandacht voor wat iemand wel kan. 

Door de zorg anders te organiseren, verspillen we minder tijd en geld aan zorg die niet nodig is en niet werkt. Een voorbeeld: een operatie aan een door slijtage gescheurde meniscus (de pees in de knie) is bijna altijd onnodige zorg. Onderzoek van Radboudumc toont aan dat mensen die hiermee kampen, meestal beter geholpen zijn met tips bij het voorkomen van klachten en fysiotherapie. De 11 tot 26 miljoen euro per jaar die het niet onnodig opereren oplevert, kan worden besteed aan noodzakelijke, passende zorg.

Doordat passende zorg zich ook richt op gezondheid en het voorkomen van ziekte gaat het verder dan het verlenen van zorg zelf. Het gaat bijvoorbeeld ook over ondersteuning van mensen in hun eigen wijk of omgeving. Bij passende zorg werken zorgverleners waar nodig samen met hulpverleners in het sociale domein. Denk daarbij aan hulp van gemeenten en vrijwilligersorganisaties. 

Waarom is passende zorg nodig?

In 2022 richtte het Zorginstituut de aandacht op de grote problemen die in de zorg dreigen met de campagne #DeZorgVanMorgen. Door de vergrijzing hebben steeds meer mensen langer zorg nodig en neemt het aantal mensen met chronische ziekten toe. En dat terwijl er steeds minder personeel is om alle zorg te verlenen. In zijn rapport ‘Kiezen voor houdbare zorg’ (2021) stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het al overduidelijk: doen we met elkaar niets, dan moet binnen 40 jaar 1 op de 3 Nederlanders in de zorg werken. Nu is dat nog 1 op de 7 personen. Ook komen er meer en meer dure geneesmiddelen en dure technologieën. Daardoor stijgen de kosten voor de zorg te hard. Als we hier niets aan veranderen, kan straks niet meer iedereen goede zorg krijgen. 

Welke stappen zijn gezet?

Eind 2020 publiceerden het Zorginstituut en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) het advies 'Samenwerken aan passende zorg: de toekomst is nú'. Hierin staat wat nodig is om passende zorg voor elkaar te krijgen. Zo is een belangrijke voorwaarde dat alle betrokken partijen zich verantwoordelijk voelen en we het met elkaar eens zijn dat we het alleen samen voor elkaar krijgen. In 2022 zijn belangrijke stappen hiervoor gezet: 

1. In juni 2022 publiceerde het Zorginstituut het ‘Kader Passende zorg’. Hierin zijn de 4 principes van passende zorg uitgewerkt in 12 concrete uitgangspunten. Daarin staat wat partijen, zoals huisartsen, patiënten zelf, ziekenhuizen, zorgverzekeraars en de overheid, moeten doen voor passende zorg. 
2. Het Kader Passende zorg is de basis onder het Integraal Zorgakkoord (IZA). In het IZA staan alle afspraken om passende zorg te organiseren en te financieren in de huisartsenzorg, thuiszorg en wijkverpleging, ziekenhuiszorg en ggz. Behalve door alle betrokken partijen in de zorg, is het IZA ook ondertekend door de Vereniging Nederlandse Gemeenten. In het IZA staan afspraken om de meestal gescheiden werelden van zorg en welzijn meer te laten samenwerken. Met als doel mensen de juiste zorg op de juiste plek te bieden. Want de juiste zorg is lang niet altijd een medische behandeling. Zo kun je mensen met bijvoorbeeld schulden beter helpen om hun leven weer op orde te krijgen, dan alleen de klachten door stress van de schulden te behandelen. 

Welke stappen zetten we nu?

Met het IZA (en ook de andere zorgakkoorden WOZO en GALA) komt passende zorg vanaf 2022 in een volgende fase terecht. Van denken naar doen. Alle betrokken partijen werken samen aan passende zorg. Er gebeurt heel veel! Ook bij het Zorginstituut. Wij werken aan of zijn betrokken bij de uitvoering van een groot aantal IZA-afspraken. Met als belangrijkste opdracht te komen tot passend pakketbeheer. Met passend pakketbeheer stellen we niet alleen meer de vraag of zorg werkt en voor wie, maar stellen we ook voorwaarden aan de manier waarop de zorg mag worden gegeven en door wie.

Lees meer over wat wij doen aan passende zorg.