Standpunt - Multimodale prehabilitatie vóór een operatie bij kanker van de dikke darm en endeldarm kan niet worden vergoed uit basispakket

Korte uitleg over multimodale prehabilitatie

Multimodale prehabilitatie is een programma op maat vóór de operatie van een patiënt. Het bestaat uit meerdere onderdelen, waaronder psychologische ondersteuning, lichamelijke training en verbeteren van de voeding afgestemd op het trainen. Het programma kan daarnaast ook bestaan uit onderdelen van de standaardzorg. Denk hierbij aan de behandeling van bloedarmoede of ondervoeding. Het doel is om de gezondheidstoestand van patiënten te verbeteren. Zo is er mogelijk minder risico op ernstige complicaties na de operatie, herstellen patiënten sneller en verbetert hun kwaliteit van leven.

Het programma kan worden ingezet bij patiënten met een hoog risico op complicaties na een operatie of een lang herstel. Het gaat hier om patiënten met een slechte lichamelijke conditie of met een slechte gezondheidstoestand door andere ernstige aandoeningen naast darmkanker. 

Aanleiding standpunt

Sinds een aantal jaren is er in Nederland veel aandacht voor multimodale prehabilitatie. Er zijn studies opgezet om te onderzoeken of prehabilitatie voor een operatie vanwege kanker van de dikke darm en endeldarm goed werkt. Ook wordt in steeds meer ziekenhuizen prehabilitatie aangeboden. Maar het was nog niet duidelijk of voldoende is aangetoond dat prehabilitatie echt werkt. Zorgverzekeraars hebben daarom het Zorginstituut gevraagd om de effectiviteit van deze zorg te beoordelen. 

Samenvatting van het standpunt

Het Zorginstituut concludeert op basis van 5 beschikbare studies dat het niet zeker is of multimodale prehabilitatie leidt tot minder ernstige complicaties of een sneller herstel. Ook zijn er geen aanwijzingen dat het programma de kwaliteit van leven verbetert. Het Zorginstituut concludeert daarom dat de effectiviteit van het programma nog niet is aangetoond bij patiënten met een hoog risico op complicaties en een lang herstel. En dat er meer onderzoek nodig is bij deze patiëntengroep om aan te tonen dat het programma echt werkt. Onze conclusie is daarom dat multimodale prehabilitatie vóór een operatie bij deze groep patiënten met kanker aan de dikke darm of endeldarm niet tot het basispakket behoort. 

Gevolgde procedure

Alleen zorg die écht werkt, mag deel uitmaken van het basispakket van de zorgverzekering. Dit is vastgelegd met de juridische term 'stand van de wetenschap en praktijk'. Vaak is goed duidelijk of zorg uit het basispakket kan worden vergoed, maar niet altijd. In zulke gevallen kan het Zorginstituut zelf beoordelen of die zorg in aanmerking komt voor vergoeding. Zo'n beoordeling noemen we een duiding. De uitkomst van een duiding heet een standpunt.

Het Zorginstituut heeft bij een standpunt een wettelijke bevoegdheid. Dit betekent dat de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) er verder niet meer over beslist. Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars hebben inspraak tijdens het opstellen van een standpunt. En bij standpunten krijgt het Zorginstituut advies van de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Hierin zitten onafhankelijke wetenschappers, artsen, apothekers, methodologen en gezondheidseconomen. Het Zorginstituut weegt al die reacties zorgvuldig mee en stelt het uiteindelijke standpunt vast. 

Lees meer informatie over de procedure bij een standpunt op de pagina 'Verduidelijking van het basispakket - standpunten'.

Meer informatie of vragen?

Hebt u vragen over dit standpunt? Dan kunt u deze per e-mail stellen aan Laura Viester via lviester@zinl.nl.