Rapport - Handreiking regionale samenwerkingsafspraken spreiding MSZ

Zorginstituut Nederland heeft een onderzoeksbureau gevraagd om een verdiepend onderzoek uit te voeren naar bestaande praktijkvoorbeelden waarin regionale samenwerkingsafspraken zijn gemaakt over spreiding van medisch-specialistische zorg (MSZ). Het doel van het onderzoek is om regio’s handvatten te bieden om hier zelf mee aan de slag te gaan. In september 2024 organiseerde het Zorginstituut ook een inspirerend webinar. De sfeerimpressie daarvan staat als download op deze pagina.

Aanleiding: regio’s stimuleren om afspraken over spreiding te maken

In het kader van het Integraal Zorgakkoord (IZA) gaan regio’s werken aan regionale samenwerkingsafspraken voor het optimaliseren van de MSZ, zodat mensen en middelen zo goed mogelijk worden ingezet. Zo wordt er toegewerkt naar een toekomstbestendig MSZ-landschap. Naast het concentreren van hoogcomplexe MSZ is ook het spreiden van MSZ een belangrijk onderdeel bij het maken van deze regionale samenwerkingsafspraken. Het gaat dan in het bijzonder om minder complexe MSZ die bijvoorbeeld niet in een academisch ziekenhuis of topklinisch ziekenhuis hoeft plaats te vinden. IZA-partijen hebben met elkaar afgesproken om samenwerkingsafspraken over spreiding van MSZ te intensiveren. Er liggen kansen voor de regio’s om hierin goede stappen te zetten, zeker in de actuele trajecten rondom oncologie en vaatchirurgie. 

Om de verantwoordelijke regionale zorgpartijen een impuls te geven bij het maken van samenwerkingsafspraken over spreiding van MSZ, heeft het Zorginstituut aan Strategies in Regulated Markets (SiRM) gevraagd om 9 inspirerende praktijkvoorbeelden in kaart te brengen. Met deze handreiking bieden we hen praktische handvatten voor het maken en implementeren van samenwerkingsafspraken. 

In het rapport is extra aandacht voor 7 thema’s die belangrijk zijn bij het maken van samenwerkingsafspraken. Per thema worden voorbeelden gegeven hoe regio’s hieraan hebben gewerkt en welke uitdagingen daarbij kwamen kijken: 

  1. uitdragen van de urgentie
  2. betrekken van belanghebbenden
  3. organisatie opstart en uitvoering
  4. uitwisselen gegevens
  5. borgen inkomsten
  6. borgen klinisch onderzoek
  7. vormgeven opleiding

Het onderzoek van SiRM is een vervolg op een advies dat het Zorginstituut eerder heeft uitgebracht in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Dit advies beschrijft de afspraken die IZA-partijen aan de regio’s willen meegeven bij het maken van samenwerkingsafspraken over spreiding van MSZ. Een onderdeel van het advies is om te leren van bestaande praktijkvoorbeelden. Want het gebeurt al, er zijn mooie voorbeelden in Nederland. Daar kunnen we van leren. Met het SiRM-onderzoek naar bestaande praktijkvoorbeelden willen we verantwoordelijke regio’s inspireren en stimuleren om zelf goede afspraken te maken. 

Webinar september 2024

Op 16 september organiseerde het Zorginstituut een webinar. Daar zijn we met zorgprofessionals, zorgmanagers, zorgbestuurders, zorgverzekeraars en patiëntenvertegenwoordigers in gesprek gegaan over regionale samenwerking. En hoe je binnen deze samenwerking aandacht kan hebben voor spreiding van niet-complexe MSZ. Het webinar bood alle ruimte om ervaringen uit te wisselen en elkaar te inspireren met bestaande en nieuwe ideeën. Zo kunnen we echt vaart gaan maken om de zorg anders te organiseren. En bij te dragen aan een toekomstbestendig zorglandschap. Een sfeerimpressie met de belangrijkste tips voor de praktijk staat als download op deze pagina.

Samenvatting: goede voorbeelden om van te leren

De IZA-partijen hebben gezamenlijk 9 bestaande praktijkvoorbeelden geselecteerd voor het onderzoek. SiRM heeft diepte-interviews gehouden met de initiatiefnemers. Het onderzoek heeft geresulteerd in een verdieping van inspirerende praktijkvoorbeelden en biedt handvatten voor regio’s en netwerken om zelf aan de slag te gaan met het maken van samenwerkingsafspraken op basis van 7 belangrijke thema’s.  

Vervolgstappen op weg naar passende zorg

Het onderzoek en het rapport zijn een onderdeel van de aanpak passende zorg. Passende zorg is een manier van samenwerken die ervoor zorgt dat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen. Dat is zorg die werkt, waar mogelijk dicht bij de patiënt en waarbij patiënt en zorgverlener samen beslissen. Het gaat om een ommezwaai in ons denken over zorg. De verantwoordelijke regio’s kunnen met de resultaten van het onderzoek aan de slag.