Standpunt Navigatie bronchoscopietechnieken bij verdenking op longkanker
Zorginstituut Nederland heeft beoordeeld of navigatie bronchoscopietechnieken bij verdenking op longkanker vergoed kunnen worden uit het basispakket van de zorgverzekering. Onze conclusie is dat patiënten bij wie geen biopt genomen kan worden met de gebruikelijke diagnostische tests in aanmerking komen voor vergoeding. De precieze voorwaarden daarvoor staan in het waarborgendocument. Patiënten bij wie wél een biopt genomen kan worden met de gebruikelijke diagnostische tests, komen niet in aanmerking voor vergoeding.
Download 'Standpunt Navigatie bronchoscopietechnieken bij verdenking op longkanker'
Download 'Bijlage 2 Definitief rapport Cochrane Nederland'
Download 'Bijlage 5 Waarborgendocument Navigatie bronchoscopietechnieken'
Update november 2023: Zorginstituut evalueert dit standpunt
Om passende zorg te garanderen, maakt het Zorginstituut afspraken met partijen over de gepaste inzet van navigatie bronchoscopietechnieken. Het Zorginstituut evalueert daarom in hoeverre de gemaakte afspraken worden uitgevoerd. We geven regelmatig updates over de resultaten.
Navigatie bronchoscopietechnieken
Navigatie bronchoscopietechnieken zijn nieuwe 3D-navigatietechnieken die gebruikt kunnen worden om een biopt te nemen van verdachte knobbels (noduli) bij patiënten met verdenking op longkanker. Het betreft de volgende technieken: elektromagnetische navigatie bronchoscopie, virtuele bronchoscopie en de Cone Beam CT-scan. Ze vinden alle 3 plaats onder algehele narcose. Afhankelijk van de eigenschappen van de knobbel (nodule) wordt 1 van de 3 technieken toegepast. Op basis van het biopt kan de patholoog vaststellen of het longkanker betreft. Zo ja, dan kan een gerichte behandeling starten.
Bevindingen onderzoek
Uit onderzoek van het Zorginstituut blijkt dat bij patiënten bij wie geen CT-geleide punctie van een verdachte knobbel mogelijk is, inzet van navigatie bronchoscopietechnieken leidt tot minder onterechte behandelingen (71%). Ook zijn er weinig complicaties (<5%) en is de kans kleiner dat kwaadaardige tumoren worden gemist.
Als navigatie bronchoscopietechnieken worden ingezet bij patiënten bij wie de CT-geleide punctie wél mogelijk is, zijn we zeer onzeker of dit leidt tot een relevante afname van ernstige complicaties. Daarnaast lijken meer patiënten onterecht behandeld te worden. Ook lijken er meer uitgestelde diagnoses te zijn, wat de genezing negatief kan beïnvloeden. Een randomized controlled trial of soortgelijke direct vergelijkende studie is nodig om de bestaande onzekerheid over het aantal complicaties en de diagnostische accuratesse weg te nemen.
Conclusie van het Zorginstituut
Op basis van het beschikbare bewijs concludeert het Zorginstituut dat navigatie bronchoscopietechnieken klinisch nut hebben en voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk bij volwassen patiënten (vanaf 18 jaar en ouder), met een knobbel (aangetoond met een CT-scan) op een plek waar volgens het multidisciplinaire team geen biopt mogelijk is met CT-geleide punctie, en bij wie de knobbels (noduli) geclassificeerd zijn als verdacht (meer dan 10% kans op kwaadaardige kanker). Navigatie bronchoscopietechnieken moeten worden toegepast volgens de voorwaarden in het waarborgendocument.
Het Zorginstituut concludeert ook dat navigatie bronchoscopietechnieken geen klinisch nut hebben als vervanging voor een CT-geleide punctie. Ze voldoen niet aan de stand van de wetenschap en praktijk bij volwassen patiënten (vanaf 18 jaar en ouder), met een knobbel (aangetoond met een CT-scan) op een plek waarbij volgens het multidisciplinaire team wel een biopt mogelijk is met een CT-geleide punctie, en bij wie de knobbels geclassificeerd zijn als verdacht (meer dan 10% kans op kwaadaardige kanker).
Waarborgendocument voor passende zorg
De effectiviteit van navigatie bronchoscopietechnieken hangt onder meer af van de ervaring die behandelaren hebben met de test. Hoe vaker professionals de navigatie bronchoscopietechnieken toepassen, hoe beter het resultaat voor patiënten.
Daarom heeft de beroepsgroep Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) samen met de patiëntenvereniging en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) een waarborgendocument opgesteld met voorwaarden voor de gepaste toepassing van navigatie bronchoscopietechnieken in de praktijk. Het Zorginstituut zal op basis van dit document de toepassing van navigatie bronchoscopietechnieken in de praktijk monitoren. De zorgverzekeraars kunnen op basis van dit waarborgendocument de zorg inkopen en patiënten weten op basis van het waarborgendocument welke kwaliteit van zorg ze van hun zorgverleners mogen verwachten.