Evaluatie standpunt Navigatie bronchoscopietechnieken bij verdenking op longkanker

Standpunt Navigatie bronchoscopietechnieken bij verdenking op longkanker

Op 6 juli 2022 bracht het Zorginstituut het standpunt Navigatie bronchoscopietechnieken bij verdenking op lonkanker uit. Hierin concludeert het Zorginstituut dat NB voldoet aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’ bij een selecte groep volwassen patiënten. NB zijn nieuwe 3D-navigatietechnieken die gebruikt kunnen worden om een stukje weefsel weg te nemen van verdachte knobbels bij patiënten met verdenking op longkanker. Hiermee kan de arts vaststellen of de patiënt longkanker heeft. Om gepast gebruik te bevorderen van deze behandeling, heeft de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) in een waarborgendocument omschreven wanneer een patiënt in aanmerking komt voor NB en waar de (organisatie van) zorg aan moet voldoen. Dat gaat over de volgende onderwerpen:

• indicatiecriteria;
• centrale indicatiestelling;
• ontwikkelen van informatie voor samen beslissen;
• kwaliteitscriteria behandelaars en behandelcentra;
• concentratie van zorg;
• opzetten van een scholingsprogramma;
• onderzoek naar de effectiviteit en veiligheid van de behandeling in de praktijk.

De vergoeding van NB is op 28 juni 2022 ingegaan.

Evaluatievragen en voortgang

Op basis van het standpunt en het waarborgendocument hebben we 10 evaluatievragen opgesteld. Deze staan in de tabel op deze webpagina, met een beschrijving van de resultaten van de eerste voortgangsmeting in juli 2024.

Voortgang evaluatievragen

Nummer	Evaluatievraag	Voortgangsmeting 1 - juli 2024
1	Is er een landelijke werkgroep NB opgezet met de deelnemende centra?	Er is een landelijke werkgroep met alle deelnemende centra opgezet.
2	Zijn de actiepunten uit het waarborgendocument opgepakt door de landelijke werkgroep NB?	Borgen en certificeren scholing en training NB. Er is een scholings- en begeleidingsprogramma ontwikkeld waarbij nieuwe centra worden geholpen met het lokaal implementeren en opstarten van een NB-programma. Dit is mogelijk gemaakt door een onderzoekssubsidie van het KWF, toegekend aan het Radboudumc. NVALT databeheer structuur. Er is een landelijke NB-database in gebruik genomen.  Instellen landelijk multidisciplinair overleg (MDO). Er is een landelijk MDO NB opgericht waarin alle patiënten besproken worden.
3	Is de shared-decision making voor het toepassen van NB doorontwikkeld?	Er wordt geen shared-decision making materiaal ontwikkeld. De NVALT en de patiëntenvereniging Longkanker Nederland vinden dat bij NB samen beslissen in de praktijk goed wordt toegepast.
4	Is er een registratie beschikbaar van patiënten die NB hebben ondergaan? Zijn hierin de belangrijke parameters geregistreerd, zoals aangegeven in het waarborgendocument?	Er is een landelijke NB-database in gebruik genomen, met daarin alle parameters uit het waarborgendocument. De registratie wordt in de toekomst opgenomen in de DICA-registratie als onderdeel van de reguliere (netwerk)zorg.
5	Zijn de patiëntengegevens uit de registratie jaarlijks aangeboden aan onder andere het Zorginstituut?	Door de opstartfase en de huidige privacywetgeving is er nog geen complete registratie van NB aanwezig. We verwachten de eerste rapportage begin 2025.
6	Hoeveel patiënten worden jaarlijks behandeld met NB en wat zijn de bijbehorende kosten? Hoe verhoudt dat zich tot de verwachtingen?	Antwoord volgt bij de eerste effectmeting.  Huidige stand van zaken: de NVALT geeft aan dat er pas vanaf 1 januari 2024 een verrichtingencode voor NB beschikbaar is. Vanaf deze datum kan NB in de declaratiedata gemonitord worden. Verder geeft de NVALT aan dat deze verrichtingencode in de praktijk niet kostendekkend lijkt.
7	Wordt NB alleen uitgevoerd bij de geïndiceerde patiëntengroepen?	Antwoord volgt bij de eerste effectmeting.  Huidige stand van zaken: de NVALT geeft aan dat het MDO ervoor zorgt dat NB bij de juiste patiënten wordt toegepast.
8	Wordt NB altijd uitgevoerd in een gecertificeerd NB-expertisecentrum of behandelcentrum, door daarvoor opgeleide of gecertificeerde behandelaars?	Antwoord volgt bij de eerste effectmeting.
9	Is in elk oncologisch longkankernetwerk ten minste 1 NB-centrum gecertificeerd als NB-expertisecentrum of                   behandelcentrum?	Antwoord volgt bij de eerste effectmeting.  Huidige stand van zaken: er zijn in Nederland 8 regionale netwerken voor longkanker. In elk van deze netwerken zijn centra gestart of in de opstart- of oriëntatiefase. Op dit moment zijn 5 ziekenhuizen getraind en gecertificeerd: Radboudumc, UMC Groningen, ErasmusMC, AmsterdamUMC en HagaZiekenhuis.
10	Voldoet elk NB-expertisecentrum of –behandelcentrum aan de volumenormen en aan de normen over ‘diagnostische accuraatheid’ en ‘complicaties’?	Antwoord volgt bij de eerste effectmeting.  Huidige stand van zaken: de normen van diagnostische accuraatheid en complicaties zijn door de NVALT aangepast naar respectievelijk 75% en 3%. In het waarborgendocument wordt een volumenorm van 50 NB per centrum benoemd. De NVALT geeft aan dat de vraag naar NB in de toekomst kan oplopen tot wel 250 per centrum, als er 10 centra operationeel worden. Dit is niet haalbaar vanwege de beperkte anesthesiecapaciteit en beschikbare OK-ruimte. De NVALT geeft aan dat een uitbreiding van de capaciteit nodig is om aan de toekomstige vraag te kunnen voldoen.

Planning en aanpak van de evaluatie

In 2024 doen we een voortgangsmeting om de evaluatievragen kwalitatief te onderzoeken. Hiervoor nemen we contact op met onze contactpersonen van de NVALT, Longkanker Nederland en Zorgverzekeraars Nederland (ZN).

Daarnaast doen we in 2026 en 2027 een effectmeting waarin we de toepassing van NB in de praktijk kwantitatief onderzoeken. Dit doen we op basis van de eigen registratiedata van de NVALT (indien beschikbaar) en declaratiedata. Na de eerste effectmeting organiseren we een bijeenkomst met de betrokken veldpartijen om de resultaten te duiden. Als het nodig is, doen we dat nogmaals na de tweede effectmeting. We publiceren de resultaten van de voortgangsmetingen en de eerste effectmeting op deze webpagina. Na de tweede effectmeting publiceren we een beknopt evaluatierapport en sluiten daarmee de evaluatie af.

Betrokken partijen

• Longkanker Nederland
• Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)
• Zorgverzekeraars Nederland (ZN)

Voor informatie

Hebt u een vraag over deze evaluatie? Stuur dan een e-mail naar Louise van Oeffelen via loeffelen@zinl.nl.