Kindzorg is zorg voor het zieke kind en gezin in de eigen omgeving. Deze zorg kan nodig zijn vanwege bijvoorbeeld ziekte of een lichamelijke beperking. Voor kindzorg is geen verwijzing van de huisarts of kinderarts nodig. Ouders en verzorgers kunnen zelf contact opnemen met een zorgaanbieder. De kinderverpleegkundige bekijkt samen met ouder en kind welke zorg er nodig is en wie de zorg gaat leveren. Dit noemen we indicatiestelling. De kinderverpleegkundige hanteert bij de indicatiestelling de normen en uitgangspunten van de beroepsgroep. Er wordt rekening gehouden met het medische behandelplan van de kinderarts.
Vergoeding van kindzorg
Kindzorg in de eigen omgeving wordt vanuit het basispakket vergoed. Er geldt geen eigen bijdrage voor deze zorg. Ook het eigen risico geldt niet. Ouders of verzorgers kunnen zelf contact opnemen met een zorgaanbieder. In de zorgpolis kunnen wel bepaalde voorwaarden beschreven staan over welke organisaties ingeschakeld kunnen worden. Soms is er toestemming nodig van de zorgverzekeraar, bijvoorbeeld als er geen overeenkomst is met een zorgaanbieder. Het is raadzaam hierover contact op te nemen met uw zorgverzekeraar.
Kindzorg in de eigen omgeving
Kindzorg is zorg voor het zieke kind en het gezin in de eigen omgeving. Deze zorg kan nodig zijn vanwege bijvoorbeeld ziekte of een lichamelijke beperking. Kindzorg omvat ‘zorg zoals verpleegkundigen die plegen te bieden’. Dit betekent dat alle zorg die de verpleegkundige tot zijn of haar deskundigheid rekent uit het basispakket vergoed kan worden. De zorg wordt geleverd in de eigen omgeving van het kind. Dat kan thuis zijn, maar bijvoorbeeld ook op het (verpleegkundig) kinderdagverblijf, op school of bij familie. Naast verpleging en verzorging is kindzorg erop gericht om kinderen te helpen zo zelfstandig mogelijk te worden op weg naar volwassenheid.
Wat valt er onder kindzorg?
Verpleging en verzorging
Het kan gaan om bijvoorbeeld:
- Katheteriseren
- Zuurstof toedienen
- Zorg rondom voedingssondes
- Monitorbewaking
- Medicijnen toedienen
- Infuusbehandeling
- Tracheacanulezorg
- Thuisbeademing
- Stomazorg
- Darmspoelen
- Wondzorg
- Diabeteszorg
- Hulp bij het aankleden en uitkleden
- Hulp bij wassen en douchen
- Verzorging van de huid
Het gaat ook om:
- zelf aanleren van één van de bovenstaande handelingen aan ouders/kind/mantelzorger;
- het opstellen van een stappenplan om het kinderdagverblijf of de school te betrekken bij de zorg voor het kind;
- coördineren van zorg;
- signaleren van mogelijke gezondheidsrisico’s;
- coachen, bijvoorbeeld ondersteuning bij zelfmanagement;
- preventieve zorg om aandoeningen, beperkingen of verslechtering van de gezondheid te voorkomen.
Zorg op een verpleegkundig kinderdagverblijf en een kinderzorghuis
- Een verpleegkundig kinderdagverblijf is er voor kinderen tot 4 jaar met (complexe) medische problematiek. Zowel kinderverpleegkundigen als pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen. De verpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor de verpleegkundige zorg. De pedagogisch medewerkers geven pedagogische zorg en bieden ontwikkelingsactiviteiten. Het doel is een omgeving te creëren waar kinderen ondanks hun ziekte of beperking kind kunnen zijn.
- In een verpleegkundig kinderzorghuis kunnen zieke kinderen tot en met 18 jaar (tijdelijk) verblijven of logeren. De gespecialiseerde verpleegkundige en pedagogische zorg wordt 24 uur per dag, 7 dagen per week gegeven. Daarnaast kan het hele gezin begeleid worden bij het ziekteproces. De zorg die gegeven wordt, is aanvullend of als tijdelijke ontlasting van het gezin. De ondersteunende begeleiding aan de ouders en andere mantelzorgers is erop gericht dat zij zelf de regie over de zorg aan het kind kunnen houden en op elk moment de zorg weer kunnen overnemen. Zorg in een kinderzorghuis kan gecombineerd worden met verpleging en verzorging thuis en/of een verpleegkundig kinderdagverblijf.
Meer informatie over verpleegkundig kinderdagverblijven en kindzorghuizen is te vinden via de website van de Branchevereniging voor INtegrale KindZorg - BINKZ.
Zorg in de laatste levensfase
Zorg in de laatste levensfase is niet meer gericht op genezing. Het doel is om het kind een zo goed mogelijke kwaliteit van leven te geven. De kinderverpleegkundige streeft vooral naar comfort van het kind en ondersteuning van de ouders of verzorgers, om het gezin de regie en zelfstandigheid te laten behouden in deze periode van het leven. De kinderverpleegkundige bekijkt samen met het kind en het gezin op welke manier in deze fase goede zorg gegeven kan worden. Lichamelijke, psychologische, sociale, pedagogische, culturele en spirituele aspecten zijn onderdeel van de steun en zorg. De kinderverpleegkundige zorgt voor een goede afstemming van de zorg- en hulpbehoeften.
Meer informatie is te vinden op de website van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK): Richtlijn ‘Palliatieve zorg voor kinderen’.
Kindzorg aanvragen – indicatiestelling
Voor kindzorg is geen verwijzing van de huisarts of kinderarts nodig. Ouders of verzorgers kunnen zelf contact opnemen met een zorgaanbieder. Na een opname in het ziekenhuis helpt het ziekenhuis vaak bij de aanvraag.
De kinderverpleegkundige komt bij het kind thuis en bekijkt samen met ouder en kind welke zorg er nodig is. Dit noemen we indicatiestelling. Ook wordt in overleg met ouders of verzorgers bekeken wat zij zelf kunnen doen en voor welke zorg een indicatie kan worden gesteld.
In het zorgplan brengt de kinderverpleegkundige de situatie van het kind en de omgeving in kaart. Er wordt rekening gehouden met de 4 kinderleefdomeinen: medisch, veiligheid, sociaal en ontwikkeling én met het behandelplan van de kinderarts. De kinderverpleegkundige hanteert bij indicatiestelling de normen en uitgangspunten van de beroepsgroep.
In de kindzorg wordt gewerkt met volgens de werkwijze Medische Kindzorg Samenwerking (MKS). Dit is een werkwijze voor het indiceren, organiseren en uitvoeren van verpleegkundige zorg aan zieke kinderen buiten het ziekenhuis. Het doel is integrale kindzorg. MKS staat voor de juiste kindzorg op de juiste plek voor ieder kind.
Meer informatie over indicatiestelling is te vinden op:
- Website van de V&VN: Handreiking Indicatieproces Kindzorg
- Website Integrale kindzorg met Medische Kindzorg Samenwerking: Het Medische Kindzorg Samenwerking
- Verduidelijking Zorginstituut van begrippen bij verpleegkundige indicatiestelling kindzorg Zvw
-
Evaluatie wijkverpleging: standpunt verpleegkundige indicatiestelling en verduidelijking indicatiestelling bij kindzorg
Leveringsvormen: zorg in natura of via PGB
Ouders of verzorgers kunnen kiezen voor zorg in natura óf kunnen een persoonsgebonden budget (PGB) aanvragen bij de zorgverzekeraar. Voor het indicatieproces maakt het niet uit voor welke leveringsvorm wordt gekozen. De kinderverpleegkundige volgt in beide situaties de stappen uit het verpleegkundig proces. De indicatiestelling dient te voldoen aan de normen van de beroepsgroep.
- Website van de V&VN: Handreiking Indicatieproces Kindzorg
- Website van de V&VN: Normen voor indiceren en organiseren van verpleging en verzorging in de eigen omgeving
Bij zorg in natura heeft de zorgverzekeraar een overeenkomst met de zorgaanbieder die de zorg levert. Hij heeft afspraken met de zorgaanbieder en betaalt deze rechtstreeks. Wordt er gekozen voor zorg via een PGB dan kan een ouder of verzorger zelf zijn zorgverleners kiezen en hier zelf een overeenkomst mee afsluiten. De zorgverleners worden dan betaald vanuit het PGB. Welke voorwaarden er aan het PGB verbonden zijn is terug te vinden in de polisvoorwaarden van de zorgverzekeraar.
Eigen bijdrage en eigen risico
Kindzorg in de eigen omgeving wordt in de meeste gevallen vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). Er geldt dan geen eigen bijdrage of eigen risico voor deze zorg.
Zorg vergoed uit de Jeugdwet
Verzorging waarbij geen sprake is van geneeskundige zorg of een hoog risico hierop (geneeskundige context), is geregeld in de Jeugdwet. Dit geldt bijvoorbeeld als een kind niet in staat is om zichzelf te verzorgen vanwege een psychiatrische aandoening, een verstandelijke beperking of een zintuiglijke handicap. Deze zorg kan aangevraagd worden via de gemeente waarin het kind woont.
Is er sprake van een geneeskundige context, dan wordt de zorg vergoed uit de Zorgverzekeringswet (Zvw). Is er geen geneeskundige context, dan wordt de zorg vergoed uit de Jeugdwet.
Meer informatie over de geneeskundige context staat beschreven in:
Zorg vergoed uit de Wet langdurige zorg (Wlz)
Is er sprake van hoofdzakelijk medische problematiek, dan wordt de zorg uit de Zorgverzekeringswet (Zvw) vergoed. Maar is naast de medische problematiek ook sprake van een (ernstige) verstandelijke handicap én is de zorg vooral gericht op de verstandelijke handicap, dan kan een Wlz-indicatie worden aangevraagd.
Als een verzekerde een Wlz-indicatie heeft dan is verpleging en verzorging onderdeel van de zorg vanuit de Wlz. Hiervoor geldt dat er tot 18 jaar geen eigen bijdrage betaald moet worden. Alleen als de verpleging plaatsvindt onder directe aansturing van een behandelend medisch specialist dan valt de zorg niet onder de Wlz, maar onder de Zvw.
Meer informatie over de Wlz staat op:
- De pagina ’Toegang tot Wlz-zorg’
- De pagina 'Persoonlijke verzorging, begeleiding en verpleging (Wlz)'
- Website van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ): Beleidsregels indicatiestelling Wlz
- Standpunt Verpleging Wlz en Zvw
- Handreiking 'Wettelijke domeinen voor zorg en ondersteuning aan mensen met een psychische stoornis'
Regelgeving
Kindzorg staat beschreven in: