Passende zorg verbetertraject - Hoorzorg (implementatiefase)

Samen met partijen in de zorg heeft Zorginstituut Nederland onderzocht waar mogelijkheden zijn voor verbeteringen in het zorgtraject voor mensen met slechthorendheid en doofheid. In december 2023 heeft het Zorginstituut het ‘Verbetersignalement Perceptieve slechthorendheid bij volwassenen’ uitgebracht. Hierin staan de afspraken over verbeteringen waarmee partijen aan de slag gaan om de zorg voor mensen met deze aandoening te kunnen verbeteren. Het Zorginstituut volgt en ondersteunt de implementatie waar nodig.

Verbetersignalement

In het 'Verbetersignalement Perceptieve slechthorendheid bij volwassenen' stelt het Zorginstituut samen met partijen in de zorg vast, dat verbeteringen mogelijk zijn in het zorgtraject voor mensen met deze aandoening.

Verbetersignalement Perceptieve slechthorendheid bij volwassenen

Samen met patiëntenorganisaties, zorgverleners, zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben we vastgesteld dat slechthorenden op dit moment niet de zorg krijgen die zij nodig hebben om goed mee te komen in de maatschappij. We zetten in op 3 thema's om dat te verbeteren.

  1. Meer integrale en persoonsgerichte hoorzorg, die kan bestaan uit de inzet ‘op maat’ van 3 componenten:
    - technische compensatie van het gehoorverlies met bijvoorbeeld een hoortoestel;
    - psychosociale hulpverlening;
    - zorg voor de verbetering van communicatie, zoals communicatietraining, het leren van liplezen of met ondersteunende gebaren.
  2. Verbeteren van de hoorhulpmiddelenzorg, met betere afspraken over het proces rondom de aanschaf, het instellen, evalueren en de nazorg van hoortoestellen. Zo kunnen verzekerden een geschikt hoortoestel vinden binnen de basisverzekering én bijbehorende zorg en nazorg krijgen.
  3. Verbeteren van de voorlichting die slechthorenden nodig hebben, zodat zij goed geïnformeerde keuzes kunnen maken en zelf actief om hulp kunnen vragen.

Wat gaan mensen met perceptieve slechthorendheid van de verbeteracties merken?

De verwachte resultaten van deze verbeteringen voor volwassenen met perceptieve slechthorendheid zijn dat mensen:

  • hoorzorg krijgen die aansluit bij hun individuele behoeften en mogelijkheden;
  • vaker een geschikt hoortoestel kunnen vinden binnen de basisverzekering; 
  • betere voorlichting ontvangen, waardoor ze beter geïnformeerde keuzes kunnen maken; 
  • beter functioneren en meekomen in de maatschappij.

Implementatie

De uitvoering en implementatie van de verbeteracties is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de betrokken partijen in de zorg. Zij hebben toegezegd dit te gaan doen. Het Zorginstituut zal waar nodig en op verzoek van partijen de implementatie ondersteunen. Bijvoorbeeld door het organiseren van bijeenkomsten om partijen samen te brengen of door het ondersteunen van de communicatie over de afgesproken verbeteracties en de onderliggende analyse.

Monitoring

Het Zorginstituut zal de verbeteracties monitoren door jaarlijks met partijen over de voortgang te overleggen. Hierover brengen we een voortgangsrapportage uit aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Evaluatie

Ongeveer 3 jaar na publicatie van het ‘Verbetersignalement Perceptieve slechthorendheid bij volwassenen’ zal het Zorginstituut een evaluatierapport over de bereikte verbeteringen uitbrengen aan de minister.

Achtergrondinformatie

Het onderzoek naar het zorgtraject voor mensen met slechthorendheid en doofheid is de tweede fase van het project ‘Zinnige Zorg - Oor- en gehoorklachten’. In de eerste fase (screeningsfase) heeft het Zorginstituut samen met de betrokken partijen 2 onderwerpen geselecteerd waarbij de kwaliteit en doelmatigheid van zorg mogelijk beter kan. De onderbouwing voor deze keuze is te lezen in het screeningrapport.

Zinnige Zorg - Rapport screeningsfase Systematische analyse Oor- en gehoorklachten

Dit rapport is vastgesteld door de Raad van Bestuur van het Zorginstituut en aangeboden aan de betrokken partijen en aan de minister van VWS.

De geselecteerde onderwerpen zijn de zorg voor mensen met slechthorendheid en doofheid en de zorg voor kinderen met middenoorontsteking. Deze worden in de verdiepingsfase verder onderzocht.

Van Zinnige Zorg naar Passende zorg verbetertrajecten

De activiteiten in deze verbetertrajecten zijn onderdeel van de inspanningen van het Zorginstituut Nederland om passende zorg te bevorderen. In het programma ‘Zinnige Zorg’ van Zorginstituut Nederland is de laatste jaren al veel voorwerk gedaan. De verbetersignalementen beschrijven concrete verbeterafspraken over effectieve en kwalitatief goede zorg, die op de juiste plek wordt geleverd en samen met de patiënt tot stand komt. Ook voor preventie is aandacht. Omdat het implementeren van verbeterafspraken leidt tot daadwerkelijke veranderingen die bijdragen aan passende zorg, verandert de naam van Zinnige Zorg naar ‘Passende zorg verbetertrajecten’.

Meer informatie

Contactpersoon: Mariska Stam (projectleider)
E-mail: zzoor@zinl.nl

Tijdlijn

Een overzicht van belangrijke stappen in de verdiepingsfase Slechthorendheid en doofheid en de daaraan voorafgaande screeningsfase ‘Oor- en gehoorklachten’.

Betrokken partijen

  • AudiNed
  • Dovenschap
  • Federatie Medisch Specialisten (FMS)
  • Federatie van Nederlandse Audiologische Centra (FENAC)  
  • Federatie van Ouders van Dove en slechthorende Kinderen (FODOK-FOSS)
  • Landelijk Werkverband voor Maatschappelijk werkers voor Auditieve en communicatieve beperkten (LWMA)
  • Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
  • Nederlandse Vereniging voor Audiologie (NVA)
  • Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied (NVKNO)
  • Nederlandse Vereniging voor Klinisch Fysici (NVKF)
  • Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG)
  • Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK)
  • Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF)
  • Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)
  • Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)
  • Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie (OPCI)
  • Patiëntenfederatie Nederland
  • Samenwerkende Instellingen voor mensen met Auditieve- en/of Communicatieve beperkingen (SIAC)
  • Stichting Hoormij.NVVS
  • Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN)
  • Zorgverzekeraars Nederland (ZN)
  • Afvaardiging namens de audiciënsbedrijven (NVAB, de Kwaliteitsaudiciens, Collectief van Zelfstandige Audiciens en Hoorprofs)
  • Afvaardiging namens de koepelorganisaties voor senioren (KBO-PCOB)

Partijen die we informeren over de voortgang van dit project:

  • Federatie van Ouders van Dove en slechthorende Kinderen (FODOK-FOSS)
  • Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK)
  • Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG)
  • Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie (OPCI)
  • Stichting Audiciensregister (StAr)
  • Stichting Protocol Hoorhulpmiddelen (SPPHM)