Standpunt - HIFU bij patiënten met essentiële tremor kan worden vergoed uit het basispakket

Aanleiding standpunt HIFU bij patiënten met essentiële tremor

Een tremor is het vanzelf en oncontroleerbaar trillen of schudden van een deel van het lichaam. Bij HIFU gebruikt de arts geluidsgolven (ultrasound, echo) om de tremor te behandelen. Ultra betekent dat het geluid zo hoog is dat je het niet kunt horen. Focused betekent dat de arts de geluidsgolven precies kan richten. Daarvoor gebruikt de arts een MRI-scan. Waar de geluidsgolven samenkomen, ontstaat hitte. De hitte schakelt een stukje hersenweefsel uit. Hierdoor wordt het circuit dat de tremor in stand houdt onderbroken.

De afdelingen neurologie en neurochirurgie van het Amsterdam UMC hebben een verzoek ingediend voor een beoordeling. Ook andere beroepsgroepen waren bij dit verzoek betrokken.

Samenvatting van het standpunt

Het Zorginstituut heeft de effectiviteit van HIFU beoordeeld. Dit deden we op basis van bestaande onderzoeken. Effectiviteit betekent dat het inzetten van HIFU moet leiden tot gezondheidswinst voor de patiënt, in vergelijking met de zorg die nu nog standaard is. De aanname is dat HIFU leidt tot minder trillen van de handen of andere lichaamsdelen. Dan kunnen patiënten hun dagelijkse activiteiten makkelijker uitvoeren. Als dat zo is, dan leidt HIFU tot een verbetering voor de patiënt.

De beoordeling is voornamelijk gebaseerd op 1  studie waarin HIFU wordt vergeleken met een sham-behandeling. Dat is een placebo-behandeling. In onze beoordeling hebben we ook  9 niet-vergelijkende studies meegenomen. Alle 10 de studies beschrijven grote effecten van HIFU op het verminderen van het trillen en het verbeteren van het functioneren van patiënten. Onze conclusie is dat HIFU tot het basispakket behoort. De vergoeding voor HIFU geldt vanaf 5 augustus 2022.

Waarborgendocument voor passende zorg

Het Zorginstituut vindt het belangrijk dat partijen afspraken maken  om passende zorg voor patiënten te kunnen garanderen. De beroepsgroepen van de Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie (NVvN) en de Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN) hebben een waarborgendocument ontwikkeld. Daarin staan de afspraken over de kwaliteit van zorg. Het gaat om de volgende afspraken:

• De criteria om HIFU als behandeling voor te schrijven aan een patiënt worden duidelijk opgeschreven.
• Er komt een registratie van behandeluitkomsten die informatie opleveren voor patiënten. Die registratie wordt ook geëvalueerd.
• Er komen criteria over training, opleiding en certificering. Zo wordt het behandelteam tijdens de eerste behandelingen getraind door een team van de fabrikant. Eerst ter plekke en later op afstand.
• Er zijn afspraken gemaakt over de centra die HIFU mogen uitvoeren bij genoemde tremorpatiënten. 2 is genoeg, want de aandoening komt niet heel vaak voor.

Gevolgde procedure

Alleen zorg die écht werkt, mag deel uitmaken van het basispakket van de zorgverzekering. Dit is vastgelegd met de juridische term 'stand van de wetenschap en praktijk'. Vaak is goed duidelijk of zorg uit het basispakket kan worden vergoed, maar niet altijd. In zulke gevallen kan het Zorginstituut zelf beoordelen of die zorg in aanmerking komt voor vergoeding. Zo'n beoordeling noemen we een duiding. De uitkomst van een duiding heet een standpunt.

Een standpunt van het Zorginstituut geeft direct duidelijkheid. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport beslist hier verder niet meer over. Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars hebben inspraak tijdens het opstellen van een standpunt. En bij standpunten krijgt het Zorginstituut advies van de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Hierin zitten onafhankelijke wetenschappers, artsen, apothekers, methodologen en gezondheidseconomen.

Lees meer informatie over de procedure bij een standpunt op de pagina 'Verduidelijking van het basispakket - standpunten'.

Meer informatie of vragen?

Hebt u vragen over dit standpunt? Dan kunt u deze per e-mail stellen aan Steef Redeker via sredeker@zinl.nl.