Veelbelovende zorg - Repetitieve transcraniële magnetische stimulatie en exposure in vivo met responspreventie bij patiënten met een obsessieve-compulsieve stoornis

De aandoening en behandeling

Patiënten met OCD hebben last van verstorende dwanggedachten en tijdrovende dwanghandelingen, waardoor zij in het leven vastlopen. De reguliere behandeling bestaat uit ERP (een vorm van gedragstherapie) en/of medicatie (antidepressiva als eerste behandeloptie). De helft van de patiënten heeft onvoldoende baat bij deze behandelingen, waardoor hun klachten chronisch worden. In extreme gevallen – minder dan 1% van de patiënten – komt de patiënt in aanmerking voor hersenchirurgie of diepe hersenstimulatie. Dit is een zeer invasieve operatie.

Om het gat te dichten tussen de reguliere behandelopties (ERP en/of medicatie) en de uitzonderlijke optie van chirurgie, bestaat de mogelijkheid om aan de ERP behandeling rTMS toe te voegen. rTMS is een niet-invasieve vorm van hersenstimulatie, waarbij met een externe magnetische spoel een magnetisch veld wordt gecreëerd. Hierdoor wordt een elektrisch stroompje opgewekt in de hersenen, dat de hersenactiviteit beïnvloedt en verandert. Doel is de patiënt in staat de stellen om gedachten en gedrag duurzaam bij te sturen. 

Het onderzoek

Het onderzoek betreft een multicenter, gerandomiseerd onderzoek, waarin de (kosten)effectiviteit van de combinatiebehandeling van rTMS en ERP wordt vergeleken met die van sham-rTMS en ERP. Aan het onderzoek zullen 250 patiënten met OCD deelnemen,  die onvoldoende baat hebben bij ERP. 167 van hen worden behandeld met rTMS en ERP. En 83 patiënten worden behandeld met sham-rTMS en ERP. Het doel van dit onderzoek is om te bepalen of de combinatiebehandeling van rTMS en ERP onder andere resulteert in een afname van OCD-symptomen. De hypothese is dat de symptomen, gemeten met de Y-BOCS, afnemen met een Hedges’ g waarde van 0,4 of meer. Ook wordt gekeken naar de positieve effecten van rTMS en ERP op andere uitkomstmaten, en of de behandeling veilig is en kosteneffectief.

Het onderzoek wordt geleid door het Amsterdam UMC (locatie VUmc).

Beoordeling Stand van de wetenschap en praktijk

Zorg wordt alleen vergoed vanuit het basispakket, als het ten minste even effectief is als de gebruikelijke zorg in Nederland. Oftewel de zorg moet voldoen aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk. Na het afronden van het onderzoek en het verkrijgen van de onderzoeksresultaten, start het Zorginstituut met de beoordeling. Op basis van alle gepubliceerde onderzoeksresultaten, beoordeelt het Zorginstituut binnen 6 maanden, of de combinatiebehandeling van rTMS en ERP bij patiënten met OCD voldoet aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk’ en of de (meer)kosten van de behandeling acceptabel zijn.

Op dit moment voldoet de combinatiebehandeling van rTMS en ERP bij patiënten met OCD nog niet aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk’. De behandeling mag daarom nog niet uit de basisverzekering van de Zvw vergoed worden.

Voor informatie

Meer informatie over de studie is te vinden op de volgende websites: 

• tetro-ocd.nl
• ClinicalTrials.gov

Vragen kunt u per e-mail stellen aan het Zorginstituut, Team Veelbelovende zorg: veelbelovendezorg@zinl.nl.

Planning

Planning tot aan de publicatie van het standpunt

Stap in het proces	Datum
Looptijd Veelbelovende zorg-project	1 september 2021 – 31 augustus 2027
Beoordelingsperiode ‘stand van de wetenschap en praktijk’	september 2027 – februari 2028
Publicatie standpunt	februari 2028

Betrokken partijen

• Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP)
• Nederlands Kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD)
• Angst, Dwang en Fobie Stichting (ADF)
• Zorgverzekeraars Nederland (ZN)