Ga direct naar inhoud

Passende zorg verbetertraject - Obstructieve slaapapneu (implementatiefase)

Samen met partijen in de zorg heeft Zorginstituut Nederland onderzocht waar mogelijkheden zijn voor verbeteringen in het zorgtraject voor mensen met obstructieve slaapapneu (OSA). In maart 2021 heeft het Zorginstituut het ‘Verbetersignalement obstructieve slaapapneu’ uitgebracht. Hierin staan de verbeterpunten voor de zorg voor mensen met OSA waarmee partijen aan de slag gaan. Het Zorginstituut monitort de voortgang tijdens de implementatie.

Voortgang implementatie

Naar aanleiding van het Verbetersignalement Obstructieve slaapapneu (OSA) zijn 2 modules van de FMS-richtlijn ‘Obstructief slaapapneu bij volwassenen’ herzien. Het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (KIMS) heeft samen met afgevaardigden van behandelaren en patiënten, in afstemming met het Zorginstituut de modules aangepast. Hiermee zijn eerder aangekondigde standpunten van het Zorginstituut van de baan.

Met de aanpassingen is er nu duidelijkheid over:

  • de inzet van de polygrafie of polysomnografie bij mensen met klachten die passen bij OSA; 
  • de behandeling van OSA bij mensen met comorbiditeiten.

In een unieke samenwerking heeft het Zorginstituut samen met de betrokken partijen gekeken hoe de richtlijn op deze 2 onderwerpen kon worden aangepast en verduidelijkt, om passende, optimale zorg voor patiënten te waarborgen. In de richtlijn staat nu onder meer dat polygrafie de voorkeur heeft bij diagnostiek, maar dat er onder voorwaarden uitzonderingen mogelijk zijn. In de passage over de behandeling van OSA bij comorbiditeit staat nu dat een test niet nodig is als de patiënt geen klachten heeft die op OSA wijzen. Het traject om tot verduidelijking en verbetering te komen is binnen een half jaar afgerond. Normaal duurt een aanpassing van een richtlijn enkele jaren.

Wat gaan patiënten van de verbeteracties merken?

Samen met patiënten, zorgverleners en andere betrokken partijen is in beeld gebracht welke verbeteringen in de zorg noodzakelijk zijn. De betrokken partijen hebben zich verbonden aan de uitvoering ervan. Zij hebben een aantal verbeterpunten benoemd. Dit zijn:  

  • ervoor zorgen dat professionals OSA-klachten eerder herkennen;
  • onderzoek doen naar het klinisch nut van de slaapendoscopie, een onderzoek dat onder narcose plaatsvindt in het ziekenhuis;
  • het verbeteren van de wijze waarop ziekenhuizen hun OSA-zorg organiseren, met kwaliteitscriteria waaraan zorg moet voldoen;
  • het updaten van patiënteninformatie op basis van de huidige, wetenschappelijke inzichten en zorgen dat de informatie eenvoudig te begrijpen is.

Meer in het algemeen kunnen patiënten gaan merken dat zorgverleners duidelijke afspraken met elkaar maken over de organisatie van het zorgtraject en over aanbevelingen voor diagnostiek en behandeling. De toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg zal daardoor verbeteren. Patiënten zullen beter in staat worden gesteld om samen te beslissen over de behandelmogelijkheden. Ook zal kwalitatief goede en begrijpelijke patiënteninformatie over OSA en de behandelmogelijkheden worden aangeboden. 

Implementatiefase

De uitvoering en implementatie van de verbeterpunten is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de betrokken partijen in de zorg. Zij hebben toegezegd dit te gaan doen. Het Zorginstituut zal inventariseren of het nodig is om zelf nog aanvullende acties te ondernemen, bijvoorbeeld door plaatsing van verbeteronderwerpen op de Meerjarenagenda. Het Zorginstituut monitort de voortgang in de implementatiefase.

Het Zorginstituut zal de verbeteracties monitoren en jaarlijks een voortgangsrapportage uitbrengen aan de minister van VWS.

Zinnige Zorg - Voortgangsrapportage implementatiefase 2022
Passende zorg verbetertrajecten - Voortgangsrapportage implementatiefase 2023

Evaluatie

Enkele jaren na publicatie van het ‘Verbetersignalement Obstructieve slaapapneu’ zal het Zorginstituut een evaluatierapport over de bereikte verbeteringen uitbrengen aan de minister.

Systematische analyse Ziekten van het ademhalingsstelsel

Op het gebied van ziekten van het ademhalingsstelsel lopen nog 2 andere Passende zorg verbetertrajecten, namelijk astma en COPD.

Van Zinnige Zorg naar Passende zorg verbetertrajecten

De activiteiten in deze verbetertrajecten zijn onderdeel van de inspanningen van het Zorginstituut Nederland om passende zorg te bevorderen. In het programma ‘Zinnige Zorg’ van Zorginstituut Nederland is de laatste jaren al veel voorwerk gedaan. De verbetersignalementen beschrijven concrete verbeterafspraken over effectieve en kwalitatief goede zorg, die op de juiste plek wordt geleverd en samen met de patiënt tot stand komt. Ook voor preventie is aandacht. Omdat het implementeren van verbeterafspraken leidt tot daadwerkelijke veranderingen die bijdragen aan passende zorg, verandert de naam van Zinnige Zorg naar ‘Passende zorg verbetertrajecten’.

Voor informatie

Voor informatie over dit Zinnige Zorg-traject kunt u een e-mail sturen naar:

Jacqueline Frankema
E-mail: jfrankema@zinl.nl

Planning

Planning van de richtlijnherziening door KIMS
Stappen Datum
Start project 1 juli 2021
Startbijeenkomst 13 september 2021
Vervolgbijeenkomsten 15 november 2021, 20 december 2021, 7 februari 2022
Start herziening richtlijnmodules 15 november 2021
Commentaarfase begin maart 2022
Autorisatiefase half april 2022

Tijdlijn

Deze tijdlijn biedt een overzicht van belangrijke stappen in implementatiefase Obstructieve slaapapneu. De verdiepingsfase Slaapapneu en de screeningsfase 'Ziekten van het ademhalingsstelsel' gingen daaraan vooraf.

Betrokken partijen

  • Apneuvereniging
  • Kennisinstituut van Federatie Medisch Specialisten (KIMS)
  • Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Hals gebied (NVKNO)
  • Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)
  • Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN)
  • Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland (SVNL)
  • Zorgverzekeraars Nederland (ZN)

Publicaties