Standpunt verwijderen (explantatie) van siliconen borstimplantaten bij aanhoudende systemische klachten

Volgens de huidige wetgeving en regelgeving is het verwijderen (explantatie) van een borstimplantaat onderdeel van het basispakket, wanneer sprake is van een medische noodzaak voor verwijdering. Het Zorginstituut heeft de afgelopen jaren geregeld de vraag gekregen: 'Is er sprake van een medische noodzaak voor verwijdering van de implantaten bij vrouwen die aanhoudende systemische klachten hebben (ondanks eerdere gerichte behandeling van die klachten)?' Het Zorginstituut oordeelt dat er in geval van aanhoudende systemische klachten sprake is van een medische noodzaak voor het verwijderen van het siliconen borstimplantaat. Er gelden wel voorwaarden.

Download 'Standpunt explantatie van siliconen borstimplantaten bij aanhoudende systemische klachten'

PDF document | 8 pagina's | 307 kB

Standpunt | 31-05-2018

Voorwaarden

Er moet wel sprake zijn van gebleken irresponsiviteit op andere behandelingen gericht op het verminderen van de systemische klachten. De verwijdering moet gezien worden als een laatste middel. Dit betekent dat het gaat om anderszins uitbehandelde patiënten die voorafgaand aan de verwijdering onder behandeling zijn (geweest) voor hun systemische klachten door een medisch specialist, zoals een internist of klinisch immunoloog. Verder moeten de klachten aantoonbaar fysiek of sociaal disfunctioneren veroorzaken.

Systemische klachten

Siliconen borstimplantaten kunnen mogelijk systemische klachten veroorzaken. Systemische klachten omvatten onder andere klachten die horen bij auto-immuunziekten, zoals:

myalgie (spierpijn);
myositis (chronische spierontsteking);
artralgie (gewrichtspijn);
artritis (chronische gewrichtsontsteking); en
moeheid/malaise.

Daarnaast kunnen ook andere klachten optreden, zoals:

concentratiestoornissen (vergeetachtigheid);
sicca (droge mond/droge ogen);
pyrexie (koortsachtigheid).

De ernst van de klachten varieert van mild tot invaliderend.

Update februari 2021

Het Zorginstituut heeft op verzoek van de minister van VWS beoordeeld of er nieuwe wetenschappelijke inzichten zijn die leiden tot een herziening van het standpunt over de verwijdering van siliconen borstimplantaten, bij aanhoudende systemische klachten. Wij hebben geen nieuwe inzichten gevonden. Op het gebied van de siliconen borstimplantaten gebeurt momenteel wel het volgende:

Zorgverzekeraars (de werkgroep plastische chirurgie van de Vereniging Artsen Volksgezondheid (VAV)), de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) en patiënten hebben een protocol gemaakt om de toetsing op ‘aanhoudende systemische klachten’ in de toekomst eenduidiger te laten verlopen. In dit protocol staat onder andere hoe lang de aanhoudende systemische klachten na implantatie moeten bestaan. Ook staat in het protocol dat bij een evaluatie door internist of klinisch immunoloog geen andere oorzaken moeten zijn gevonden voor de aanhoudende systemische klachten. De onderzoeken en bevindingen van de internist moeten schriftelijk zijn vastgelegd en moeten worden bijgevoegd bij de aanvraag voor de ingreep. Belangrijk is dat is vastgesteld dat er geen sprake is van andere, behandelbare oorzaken van de klachten of van een self-limiting disease (een aandoening die vanzelf overgaat). Het protocol is gereed en wordt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2021 opgenomen in de ‘Werkwijzer beoordeling behandelingen van plastisch-chirurgische aard’ van de VAV.
Het RIVM maakt een voorstel voor onderzoek op het gebied van gezondheidsklachten bij siliconen borstimplantaten. Belangrijke uitkomsten van dit onderzoek moeten zijn:
- beschikbaarheid van goede informatie voor patiënten zodat deze weloverwogen keuzes kunnen maken;
- goede zorg én nazorg voor patiënten.
De NVPC heeft op 16 oktober 2020 de nieuwe richtlijn borstprothesechirurgie gepubliceerd. In deze richtlijn ligt de nadruk op voorlichting.