IMSR voor mensen met chronische pijn: vraag en antwoord

IMSR-standpunt

1. Veelgestelde vragen en antwoorden

   1. Vraag 1: Hoe zit het met de vergoeding van IMSR voor mensen met chronische pijn?

      Zorg wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering als deze voldoende bewezen effectief is. Dat betekent dat kan worden aangenomen dat de zorg werkt voor patiënten en dat ook duidelijk is welke patiëntengroep er baat bij heeft. IMSR valt als behandeling in het zogeheten ‘open systeem’ van de basisverzekering. In dit open deel zitten alle behandelingen en hulpmiddelen en het woord ‘open’ zegt het al: zorg wordt automatisch toegelaten en vergoed (dus zonder tussenkomst van de overheid) als zorgprofessionals en zorgverzekeraars het erover eens zijn dat de zorg effectief is en ook voor welke patiënten(groep). Als onduidelijk is of een bepaalde behandeling uit het basispakket vergoed moet worden, dan kan het Zorginstituut daarover om een uitspraak worden gevraagd. We doen dan een ‘duiding’ of zorg voldoet aan het wettelijk criterium ‘Stand van wetenschap en praktijk’ en publiceren onze uitspraak in een ‘standpunt’. Het Zorginstituut heeft in 2022 een duiding gedaan omdat er tussen zorgprofessionals, zorgverzekeraars en patiënten veel discussie was over de effectiviteit van IMSR bij mensen met chronische pijn. De uitkomst van ons standpunt in september 2022 was positief. Onze conclusie was met name gebaseerd op 2 onderzoeken, waarover in wetenschappelijke tijdschriften was gepubliceerd. Die studies waren van doorslaggevend belang. Deze 2 artikelen zijn inmiddels teruggetrokken door de wetenschappelijke tijdschriften die ze hebben gepubliceerd. Het Zorginstituut ontdekte dit afgelopen zomer en heeft vervolgens gezocht naar nieuw onderzoek. Op basis van het actuele, beschikbare onderzoek kan het Zorginstituut niet concluderen dat IMSR voor mensen met chronische pijn voldoende effectief is om in aanmerking te komen voor vergoeding vanuit het basispakket van de zorgverzekering.  

      Lees meer over hoe wij zorg beoordelen. 

   2. Vraag 2: Wat betekent dit voor mensen met chronische pijn?

      Allereerst betreurt het Zorginstituut de ontstane commotie en onrust naar aanleiding van berichtgeving in de media. Mensen met chronische pijn worstelen elke dag met hun aandoening en stress over de toekomst helpt daar niet bij. Het Zorginstituut vindt dat IMSR voor mensen met chronische pijn niet van de één op de andere dag uit het pakket gehaald kan worden, aangezien deze breed in de praktijk wordt toegepast. Het kan ook zeker zo zijn dat een groep patiënten baat heeft bij IMSR, maar daar heeft het Zorginstituut nu geen zicht op. Daar is onderzoek voor nodig. Om dat onderzoek op te zetten, wil het Zorginstituut in gesprek met partijen. Dit gesprek vindt plaats op 7 januari 2025. Het Zorginstituut zal zodra er meer hierover bekend is, hierover via de eigen website communiceren. 

   3. Vraag 3: Hoe kan IMSR eerst wel, maar nu niet meer wetenschappelijk onderbouwd zijn?

      De 2 doorslaggevende artikelen waar het standpunt over IMSR bij patiënten met chronische pijn (2022) op is gebaseerd, zijn teruggetrokken door de wetenschappelijke tijdschriften waarin deze eerder zijn gepubliceerd. Het is niet eerder voorgekomen dat doorslaggevende artikelen waarin het bewijs voor een behandeling wordt onderbouwd, door een wetenschappelijk tijdschrift wordt teruggetrokken. Het Zorginstituut is afgelopen zomer gewezen op het terugtrekken van deze artikelen door een zorgverzekeraar. Aangezien deze 2 artikelen van doorslaggevende betekenis waren in de bewijslast voor de werking van IMSR, is hiermee de basis voor het positieve standpunt van het Zorginstituut verdwenen.  

   4. Vraag 4: Zijn er niet al studies gedaan die de effectiviteit van IMSR aantonen en waarom zijn die niet voldoende?

      Het Zorginstituut heeft zodra bekend was dat de 2 eerdere genoemde studies waren teruggetrokken, direct gezocht naar nieuw onderzoek over de effectiviteit van IMSR bij chronische pijn. Dit leverde geen nieuwe studies op die voldoen aan de eisen van de behandeling en de patiëntengroep zoals die in 2022 zijn vastgesteld met zorgverzekeraars, de beroepsgroep en patiëntenorganisaties. De gestelde eisen aan het onderzoek zijn onder andere dat: 

      • De onderzochte behandeling is gericht op patiënten met complexe, chronische pijn; 

      • De onderzochte behandeling is door minimaal 3 professionals uitgevoerd;  

      • De onderzochte behandeling is uitgevoerd onder supervisie van een revalidatiearts.  

      Het Zorginstituut heeft in zijn afweging ook de nieuwe richtlijn voor Chronische pijnrevalidatie van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA, 2024) meegenomen waar het gebruikte onderzoek en de overwegingen van de beroepsgroep in beschreven staat. 

   5. Vraag 5: Is het Zorginstituut in gesprek met partijen over een vervolg?

      Ja. Het Zorginstituut heeft op 29 november 2024 partijen (Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA), Zorgverzekeraars Nederland (ZN), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Revalidatie Nederland (RN), Samenwerkingsverband Pijnpatiënten naar één stem, Reumazorg Nederland (RZN), Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF), Vereniging voor Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM), Ergotherapie Nederland (EN), Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) en Vereniging Artsen Volksgezondheid (VAV)) hierover geïnformeerd en partijen meteen uitgenodigd om met elkaar in gesprek te gaan over de nu ontstane situatie. Het Zorginstituut realiseert zich dat deze zorg niet van de één op de andere dag uit het pakket gehaald kan worden, aangezien deze breed in de praktijk wordt toegepast. Het kan ook zeker zo zijn dat een groep patiënten baat heeft bij IMSR, maar daar heeft het Zorginstituut nu geen zicht op. Daar is onderzoek voor nodig. Het Zorginstituut gaat op 7 januari in gesprek met partijen om de mogelijkheden voor nieuw onderzoek te bespreken.