Pakketadvies ‘Prenatale screening en de Zorgverzekeringswet’ (NIPT)

Overwegingen bij het advies

Onze conclusies zijn gebaseerd op de volgende overwegingen:

• Zorg kan alleen uit het basispakket worden vergoed, als een verzekerde een individuele zorgvraag heeft waarmee hij naar een zorgverlener gaat. Bij prenatale screening is daarvan geen sprake: het is een (ongevraagd) aanbod van zorg aan een deel van de Nederlandse bevolking, namelijk aan alle zwangere vrouwen. Als onderdeel van de prenatale screening is er bij de NIPT dus ook geen sprake van een individuele zorgvraag; hierdoor kan deze test niet uit de basisverzekering worden vergoed.
• Zorg kan alleen uit het basispakket worden vergoed, als er een medische indicatie voor deze zorg is. Voor de NIPT betekent een medische indicatie dat een zwangere vrouw een hoger risico dan gemiddeld heeft op een kindje met één van de aangeboren (chromosomale) afwijkingen waarop de NIPT test. Die afwijkingen zijn de syndromen van Down, Edwards en Patau. Medische indicaties voor de NIPT kunnen zijn: uitkomsten van eerdere zwangerschappen, de familiegeschiedenis van aangeboren afwijkingen en een positieve uitkomst op de combinatietest.

Het Zorginstituut merkt verder op dat 2 andere onderdelen van de prenatale screening, namelijk counseling en structureel echoscopisch onderzoek, nu wel onder het basispakket vallen. Voor deze onderdelen geldt dezelfde redenering als voor de NIPT. Daarom adviseert het Zorginstituut de minister van VWS om vanaf 2019 (na beëindiging van de subsidieregeling NIPT) alle onderdelen van de prenatale screening op dezelfde manier te financieren. De minister en de politiek moeten besluiten welke financieringsbron dat kan zijn in plaats van de Zorgverzekeringswet (Zvw).

NIPT beschikbaar als 1e test vanaf 1 april 2017

De NIPT is vanaf 1 april 2017 voor alle zwangere vrouwen beschikbaar als 1e test binnen de prenatale screening, naast de combinatietest. De vergoeding van de NIPT gebeurt via een tijdelijke subsidieregeling. Een zwangere zonder medische indicatie betaalt voor de NIPT een eigen bijdrage van € 175. Dit bedrag is ongeveer even hoog als de eigen betaling die op dit moment geldt voor de combinatietest.

Meer informatie over de situatie vanaf 1 april 2017:

• Situatie vanaf 1 april 2017 (RIVM)
• Veelgestelde vragen over prenatale screening (RIVM)
• Subsidie vanaf 1 april 2017 voor NIPT als eerste test prenatale screening (VWS)

Reactie van de minister op het advies

Voordat de minister voor Medische Zorg een besluit neemt over dit advies, vraagt hij het RIVM om met een uitvoeringstoets de uitvoeringsconsequenties in kaart te brengen. Op basis van de uitkomsten van deze toets wil de minister uiterlijk in het voorjaar 2019 een besluit te nemen over de wijze van de toekomstige financiering van de NIPT, de 20-wekenecho en de counseling. Hierbij staat voorop dat de zwangere vrouw geen last mag hebben van de vorm van financiering. De 20-wekenecho en de counseling blijven voorlopig onderdeel van het basispakket.

Kamerbief VWS over basispakket Zorgverzekeringswet 2019  - 1 juni 2018