Signalement van meerzorg naar passende zorg
Zorginstituut Nederland heeft onderzoek gedaan naar de ontwikkelingen in de langdurige zorg. We signaleren een stijging van het aantal mensen dat gebruikmaakt van de regelingen voor Extra Kosten Thuis (EKT) en meerzorg. Ook de kosten voor deze regelingen stijgen. Daarnaast blijkt de regelgeving erg ingewikkeld. Er zijn onvoldoende handvatten om te bepalen welke zorg passend is in een specifieke situatie. We stellen maatregelen voor om te zorgen dat de meest kwetsbaren ook op lange termijn de noodzakelijke zorg krijgen. In dit signalement brengen we de belangrijkste knelpunten in beeld en stellen we een aantal oplossingen voor.
Belangrijkste knelpunten EKT en meerzorg
We hebben deze analyse van de EKT- en meerzorgregeling gemaakt op basis van dataonderzoek en gesprekken met betrokken partijen. De belangrijkste knelpunten die we samen met hen hebben vastgesteld zijn:
- ingewikkelde regelgeving, het aanvragen van meerzorg en EKT is ingewikkeld en de criteria zijn onduidelijk;
- verouderde bekostigingssystematiek (ZZP-systematiek, oftewel zorgzwaartepakketten);
- ontbreken van voldoende handvatten voor zorgkantoren om de omvang van EKT en meerzorg te bepalen;
- er is behoefte aan meer kennis over wat goede en passende zorg is voor mensen in de langdurige zorg;
- de kennisinfrastructuur in de langdurige zorg is nog niet genoeg ontwikkeld.
Voorgestelde oplossingen
In dit signalement stellen we een aantal acties voor om de EKT en meerzorg transparanter, begrijpelijker en eenvoudiger uitvoerbaar te maken:
- het ontwikkelen van afwegingskaders en kwaliteitsstandaarden, zodat beter vastgesteld kan worden wat passende zorg is, en of die thuis of in een instelling kan worden gegeven;
- vereenvoudiging van de regelgeving;
- duidelijk maken wanneer zaken als toezicht en het toepassen van innovatieve technologie wel of geen verzekerde zorg zijn;
- het verder ontwikkelen van de kennisinfrastructuur.
Vervolg
We gaan in gesprek met het ministerie van VWS over de verdere uitwerking van de voorgestelde oplossingen. Ook hierbij zullen we de partijen in het veld betrekken.
Passende zorg
Als Zorginstituut staan we voor passende zorg. Samen met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben we uitgewerkt wat we daaronder verstaan, namelijk: passende zorg is zorg die van waarde is voor de gezondheid en het functioneren van het individu, tegen een redelijke prijs. Passende zorg gaat niet alleen over de concrete zorgverlening, maar ook over de organisatie ervan. Samenwerking van zorgverleners, de inzet van hulpmiddelen, innovatie en dergelijke zijn essentieel om passende zorg te bieden.
We hebben dit verwoord in 4 principes:
- Passende zorg is zorg die werkt tegen een redelijke prijs.
- Passende zorg betekent dat patiënt en zorgverlener samen beslissen.
- Passende zorg wordt waar dat kan, zo dicht mogelijk bij de patiënt georganiseerd.
- Passende zorg gaat niet alleen over ziekte, maar ook over gezondheid en zelfredzaamheid.
Onderzoek intramurale gehandicaptenzorg 2015-2019 en factsheet
Naast dit signalement is ook verkennend onderzoek uitgevoerd naar de ontwikkelingen in de intramurale gehandicaptenzorg 2015-2019. Het betreft een analyse van het aantal cliënten dat gebruikmaakt van de intramurale GHZ, de kosten die hiermee gepaard gaan en het in- en doorstroomgedrag van de cliënten.
Uit deze verkenning blijkt een kostenstijging, die voor een belangrijk deel voortkomt uit een toename van meerzorg. Ook dit rapport is ter consultatie voorgelegd aan het veld en opgehaalde commentaren zijn verwerkt in het rapport. Bij het rapport is een factsheet gemaakt. Hierin staan de opvallendste ontwikkelingen rond meerzorg bij elkaar. Grote regionale verschillen in het percentage cliënten dat meerzorg ontvangt laten zien dat het aanvragen en toekennen van meerzorg niet overal in Nederland op dezelfde manier gebeurt.