Duurzame zorg

Om mensen te behandelen gebruiken zorginstellingen en ziekenhuizen veel energie, materialen, voedsel en grondstoffen. Daarmee dragen ze bij aan klimaatverandering en milieuvervuiling. De zorgsector heeft afspraken gemaakt om de zorg duurzamer te maken. Dat is nodig om de zorg toekomstbestendig te maken. Het Zorginstituut werkt hieraan mee. 

Duurzame zorg heeft als doel dat de zorg ook op lange termijn goed is voor de mens en de aarde

Klimaatverandering en milieuvervuiling leiden tot een wereldwijde crisis die onze gezondheid ernstig bedreigt. De zorgsector draagt bij aan die klimaatcrisis. Want zorginstellingen en ziekenhuizen gebruiken veel energie, chemische middelen, materialen, water en grondstoffen. Omdat onze gezondheid uiteindelijk afhankelijk is van de gezondheid van de aarde, zijn er afspraken gemaakt om de zorgsector duurzamer te maken. Bijvoorbeeld door minder materialen te gebruiken en de CO2-uitstoot te verminderen. 

Het Zorginstituut heeft de Green Deal 3.0 ‘Samenwerken aan Duurzame Zorg’ ondertekend. Daarmee dragen we bij aan het duurzamer maken van de gezondheidszorg, de zorg toegankelijk te houden en te werken aan passende zorg. Green Deals zijn afspraken tussen de Rijksoverheid en andere partijen om ons land steeds duurzamer te maken, met als doel om in 2050 ‘klimaatneutraal’ te zijn. Dat wil zeggen dat er dan vrijwel geen schadelijke broeikasgassen meer worden uitgestoten. 

Het Zorginstituut werkt op verschillende manieren aan duurzaamheid

Duurzaamheid is een onderdeel van passende zorg. Passende zorg is nodig om de zorg toekomstbestendig te maken. In het Kader Passende zorg wordt ieders rol hierin toegelicht. Het Zorginstituut werkt op verschillende manieren aan duurzaamheid. We noemen een aantal van onze activiteiten. 

Pakketbeheer

  • Verdiepen en Verbreden Toets Basispakket: een tijdelijke commissie onderzoekt of en hoe arbeidsinzet en duurzaamheid kunnen meewegen bij beslissingen over de inhoud en de samenstelling van het verzekerde zorgpakket. Arbeidsinzet gaat over het tekort aan zorgpersoneel en over de inzet van mantelzorgers. Duurzaamheid gaat over de impact van de zorg op milieu en klimaat. 
    Lees meer over onze commissie arbeidsinzet en duurzaamheid.

Kwaliteit

  • Handreiking: de handreiking doelmatigheid en duurzaamheid in kwaliteitsstandaarden helpt om duurzaamheid op te nemen in richtlijnen en kwaliteitsafspraken die zorgprofessionals met elkaar maken. Zij bepalen daarin wat goede zorg is.
    Lees de handreiking doelmatigheid en duurzaamheid in kwaliteitsstandaarden.
  • Toetsingskader: milieu-impact is opgenomen als criterium in het toetsingskader voor kwaliteitsstandaarden. Kwaliteitsstandaarden zijn documenten die beschrijven hoe de zorg voor een bepaalde aandoening gegeven moet worden. Om opgenomen te worden in het kwaliteitsregister moeten kwaliteitsstandaarden aan deze set criteria voldoen.
    Lees het toetsingskader.

Kennisontwikkeling 

  • Onderzoek en kennis: we dragen bij aan het ontwikkelen van meer kennis over duurzaamheid in de zorg, voor wie daar belang bij heeft. 
    • Zo deden we onderzoek in de longzorg naar de milieuopbrengst die vervanging van aerosole inhalatoren (puffertjes) door poederinhalatoren kan opleveren. Lees het onderzoek.
    • We gaven opdracht aan het LUMC voor onderzoek naar de bijdrage van eHealth (telemonitoring en beeldzorg) aan duurzame zorg. 
    • We deden een data-analyse naar de milieueffecten van verschillende soorten longmedicijnen. 
      Lees het rapport ‘Klimaatvriendelijker voorschrijven en gebruik van inhalatiemedicatie’. 
    • We zetten ons in om meer data over het verduurzamen van de zorgsector te verzamelen, bijvoorbeeld over de intensive care. Dit doen we samen met het Erasmus MC in Rotterdam.

Netwerk samenwerking 

  • Duurzaamheid is een onderwerp waar we als sector nog veel over kunnen en moeten leren. Daarom werken we als Expertiseteam graag samen. We nemen bijvoorbeeld deel aan de klankbordgroep voor de richtlijn Groene Operatiekamers, en het Kennisnetwerk medicijnresten van het RIVM. Ook dachten we mee met oogartsen die de keten willen vergroenen. 
    Lees meer over het project duurzame oogheelkunde.

Contact: We denken graag mee

Zorgorganisaties en zorgverzekeraars nemen steeds meer initiatieven om de milieu- en klimaateffecten van de zorg te beperken. Het Zorginstituut ondersteunt dat en probeert belemmeringen te voorkomen. We werken samen met overheidspartners als de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Nederlandse Zorgautoriteit. En met de Groene Zorg Alliantie. En natuurlijk ook met andere partijen in de samenleving. We horen graag wat we kunnen betekenen om uw groene zorginitiatieven te ondersteunen. 

Hebt u een vraag of tip? Neem dan contact op met ons Expertiseteam Duurzame zorg.

E-mail: duurzamezorg@zinl.nl

Het Expertiseteam onderzoekt de mogelijkheden om duurzaamheid in de zorg verder te versterken.