Zorginstituut adviseert lagere prijs aantal medicijnen multipel myeloom

Zorginstituut Nederland adviseert de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om met fabrikanten te komen tot een lagere prijs voor bepaalde medicijnen bij de behandeling van de ziekte multipel myeloom. Het gaat om daratumumab, carfilzomab en isatuximab. Multipel myeloom, ook wel de ziekte van Kahler genoemd, is een kanker in het beenmerg. Voor de behandeling van deze ziekte worden verschillende medicijncombinaties ingezet. Het Zorginstituut baseert zijn advies op een nieuw ziektemodel dat de verschillende medicijncombinaties beoordeelt op effectiviteit en kosteneffectiviteit.

De foto toont de wand met gealfabetiseerde vooraadlades van een apotheek, met in een close-up een geopende lade met doosjes medicijnen. Achter de lade zie je de torso en een arm van een medewerker in een blauw bedrijfsoverhemd die een doosje uit de lade pakt.
Beeld: ©ANP

Behandeling mogelijk met meerdere combinaties van medicijnen

Bij multipel myeloom (MM) is sprake van een ongecontroleerde deling van kwaadaardige plasmacellen in het beenmerg. Beenmerg is weefsel in de botten. In Nederland krijgen naar schatting 1.100 patiënten per jaar de diagnose MM. De meeste van hen zijn 65 jaar of ouder. De ziekte is niet te genezen, maar er zijn de afgelopen jaren wel veel nieuwe medicijnen beschikbaar gekomen waardoor patiënten langer leven. Patiënten worden vaak meerdere keren en met verschillende medicijnen of combinaties van medicijnen behandeld.

Zorginstituut: onderhandelen voor aanvaardbare prijzen

Het Zorginstituut concludeert dat de medicijnen daratumumab, carfilzomab en isatuximab aantoonbare meerwaarde hebben voor deze groep patiënten. Vanwege de complexiteit van de ziekte, de verschillende behandelcombinaties en de hoge prijzen van de medicijnen adviseerde het Zorginstituut in 2021 om de kosteneffectiviteit van de MM-medicijnen verder te onderzoeken en daarvoor in een pilotperiode een nieuwe aanpak uit te werken. Het Zorginstituut wilde de behandelingen tijdens deze pilotperiode voor patiënten wel beschikbaar stellen en adviseerde de minister om de medicijnen onder voorwaarden en na prijsonderhandelingen op te nemen in het basispakket. Met de gegevens uit de afgeronde pilot adviseert het Zorginstituut de minister om opnieuw met de fabrikanten te onderhandelen voor een lagere prijs van een aantal dure maar effectieve medicijnen. Een lagere prijs zorgt voor een betere verhouding tussen de kosten en gezondheidswinst voor patiënten. Hierbij nemen we ook maatschappelijke kosten en baten mee.

Ziektemodel geeft inzicht in gezondheidswinst en uitgaven

Om zo goed mogelijk inzicht te krijgen in de verschillende behandelcombinaties is er een ziektemodel ontwikkeld voor deze groep patiënten. Met een ziektemodel kunnen alle bestaande en nieuwe behandelingen voor een specifieke ziekte tegelijk en op dezelfde manier worden beoordeeld. Zo kan er een goede vergelijking worden gemaakt. Dit ziektemodel laat zien dat MM-patiënten die niet in aanmerking komen voor stamceltransplantatie langer leven dankzij gebruik van nieuwe medicijnen. Het laat ook zien dat bij een meerderheid van de behandelmogelijkheden de uitgaven van de MM-middelen niet in een goede verhouding staan tot de behaalde gezondheidswinst. Volgens het Zorginstituut is het belangrijk dat patiënten de behandeling of medicijn krijgen die het beste bij hen past. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de verhouding van de kosten en de extra gezondheid die ze opleveren.

Nieuw onderzoek moet meer duidelijkheid geven over verschillen tussen behandelcombinaties

Het ziektemodel maakt duidelijk dat er verschillen zijn in effectiviteit en kosteneffectiviteit tussen de behandelcombinaties. Om de zorg te verbeteren tegen lagere kosten, zijn behandelaren een grote doelmatigheidsstudie gestart, genaamd de FABULOUS-studie. Behandelaren kijken tijdens deze studie of het tijdelijk stoppen van een behandeling voor vergelijkbare gezondheidsuitkomsten zorgt als de nu geldende continue behandeling. Het Zorginstituut staat achter lopende doelmatigheidsinitiatieven van behandelaren om de zorg voor patiënten met MM beter en betaalbaarder te maken.

Over Zorginstituut Nederland

Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.