Pneumokokkenvaccin vergoed voor COVID-19-patiënten met longschade
Zorginstituut Nederland adviseert het pneumokokkenvaccin Pneumovax 23® te vergoeden voor de groep ex-COVID-19-patiënten bij wie de longfunctie is verstoord. Om dit te regelen moet een aanvullende voorwaarde in de Regeling zorgverzekering (Rzv) worden opgenomen. Dit advies van het Zorginstituut is de uitwerking van een eerder advies van de Gezondheidsraad om COVID-19-patiënten met longschade voorlopig toe te voegen aan de groepen waarvoor de vaccinatie op medische indicatie wordt vergoed.
Nadere invulling advies Gezondheidsraad
Het eerdere advies van de Gezondheidsraad is onderdeel van een voorstel voor een aangepast nationaal vaccinatieprogramma tegen pneumokokken dat in april 2020 is uitgebracht aan het ministerie van VWS. Staatssecretaris Blokhuis heeft het voorstel van de Gezondheidsraad eind april 2020 overgenomen. Daarna heeft hij aan het Zorginstituut gevraagd het advies voor ex-COVID-19-patiënten nader in te vullen.
Uitbreiding voorwaarden pneumokokkenvaccin
Het pneumokokkenvaccin Pneumovax 23® is al opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering (Rzv). Dit houdt in dat iemand alleen voor vergoeding van het middel in aanmerking komt als deze persoon voldoet aan specifieke voorwaarden. Voor het pneumokokkenvaccin is 1 van de voorwaarden dat mensen 'met een marginale longfunctie' het vaccin vergoed krijgen.
Voor ex-COVID-19-patiënten is het momenteel onduidelijk in welke mate er sprake is van blijvende longschade en of zij op basis van de huidige voorwaarden in aanmerking komen voor een vergoeding van het pneumokokkenvaccin. Het Zorginstituut heeft om die reden aan de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) gevraagd een nieuwe omschrijving voor deze groep te maken, gebaseerd op internationale waarden voor het bepalen van de mate waarin de longfunctie van een patiënt is verstoord. Hierbij zijn drie typen verstoring van de longfunctie onderscheiden:
- een matig ernstige verstoring bij het inademen (restrictie);
- een matig ernstige verstoring van de zuurstofopnamecapaciteit van de longen (diffusie);
- een ernstige verstoring bij het uitademen (obstructie).
Vaccin waarschijnlijk nog dit jaar beschikbaar en vergoed
De omschrijving van de NVALT, waarin wordt gedefinieerd welke ex-COVID-19 patiënten voor het vaccin in aanmerking komen, is door het Zorginstituut overgenomen in 1 nadere voorwaarde voor vergoeding van het pneumokokkenvaccin. Het advies van het Zorginstituut is om deze voorwaarde toe te voegen aan de andere voorwaarden voor dit vaccin in bijlage 2 van de Rzv. De minister van VWS streeft ernaar om de pneumokokkenvaccinatie nog dit jaar vergoed te krijgen voor ex-COVID-19-patiënten die aan de nadere voorwaarde voldoen.
Aantal patiënten nog onduidelijk
Het is nog niet duidelijk bij hoeveel ex-patiënten longschade door ernstige COVID-19 blijvend zal zijn. Begin juni 2020 zijn in totaal bijna 50 duizend COVID-19-besmettingen vastgesteld en bij het RIVM gemeld. Er zijn vanwege de ziekte ongeveer 14 duizend patiënten opgenomen (geweest) in het ziekenhuis.
Van de opgenomen COVID-19-patiënten is 15 tot 20% tussen de 73 en 79 jaar oud. Deze groep komt op basis van hun leeftijd al in aanmerking voor een pneumokokkenvaccinatie via het Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen (NPPV).
Opnieuw beoordelen na 1 jaar
COVID-19 is een nieuwe ziekte waarover nog weinig bekend is. In wetenschappelijke literatuur is nog geen eenduidige definitie te vinden van ernstige COVID-19. Dat geldt ook voor een beschrijving van de mate van longschade die ontstaat door COVID-19. Daarom heeft het Zorginstituut gebruikgemaakt van de kennis en expertise van de NVALT om te omschrijven welke COVID-19-patiëntgroep in aanmerking komt voor vergoeding van de pneumokokkenvaccinatie.
Het Zorginstituut adviseert om het advies over de pneumokokkenvaccinatie na 1 jaar opnieuw te bekijken. Als in het komende jaar al eerder bewijs beschikbaar is over welke COVID-19 patiënten blijvende longschade hebben opgelopen, dan kan de herbeoordeling ook eerder worden gedaan.