Onderzoeksrapport Significant Public over samen beslissen in de ggz
Wat houdt samen beslissen in de ggz in en hoe kun je samen beslissen structureel inbedden in de dagelijkse praktijk? Onderzoeksbureau Significant Public heeft in opdracht van Zorginstituut Nederland een onderzoek uitgevoerd om de belangrijke randvoorwaarden voor samen beslissen en goede praktijkvoorbeelden in kaart te brengen.
Aanleiding: stimuleren van de beweging naar samen beslissen
Het Zorginstituut en veldpartijen in de ggz willen de beweging naar passende zorg en transparantie stimuleren via samen beslissen. Om het samen beslissen te bevorderen is het belangrijk dat cliënten beschikken over goede keuze-informatie over wat de best passende behandelmogelijkheden zijn en welke hulpverlener de behandeling gaat bieden. Daarom heeft het Zorginstituut opdracht gegeven aan Significant Public om de belangrijke randvoorwaarden voor samen beslissen in kaart te brengen en een aantal goede voorbeelden uit te werken, zodat behandelaren en organisaties hier lessen uit kunnen trekken.
Samenvatting van het rapport
Significant Public heeft op basis van 9 verdiepende interviews met behandelaren, onderzoekers en beleidsmedewerkers en een documentenstudie onderzoek gedaan naar zichtbaar leren en verbeteren op het gebied van samen beslissen in de ggz. Samen beslissen is een begrip dat iedereen kent, maar verschillend interpreteert en toepast. Significant Public geeft in dit onderzoek verheldering op wat samen beslissen in de ggz inhoudt en hoe je samen beslissen structureel kunt inbedden in de dagelijkse praktijk.
De conclusie van het onderzoek is dat samen beslissen niet is terug te brengen tot 1 definitie, maar verschillende definities kent binnen de ggz. Significant Public heeft de betekenis gevat in een woordenwolk. Deze woordenwolk weerspiegelt belangrijke uitgangspunten van samen beslissen die uit dit onderzoek naar voren zijn gekomen, waaronder:
- gelijkwaardigheid en samenwerking tussen behandelaar en cliënt;
- bespreken van de betekenis voor de cliënt en de voordelen en nadelen van verschillende behandelopties;
- het belang van het betrekken van naasten en ervaringskennis;
- geven van bedenktijd voor behandelopties.
Daarnaast heeft Significant Public goede praktijkvoorbeelden van samen beslissen in kaart gebracht die breed toepasbaar zijn in verschillende fasen van de cliëntreis, aan de hand van keuze-informatie of regelmatig evalueren van de zorg.
Project ‘Leren en verbeteren’
Het onderzoeksrapport is onderdeel van het project ‘Leren en verbeteren’. Dit is een initiatief van verschillende branche- en beroepsgroepen, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars (Akwa ggz, de Nederlandse ggz, LVVP, MIND, NIP, NVvP, P3NL en ZN). Het doel is om het leren en verbeteren dat in diverse lagen binnen de ggz plaatsvindt, op te schalen en transparanter te maken. Zo kunnen zorgprofessionals op grote schaal leren van elkaars ontwikkelingen. Dit is belangrijk, omdat het zorgverleners en zorgaanbieders inspireert en motiveert om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en meer passend te maken. Het project komt voort uit het Hoofdlijnenakkoord ggz (2019-2022). Daarin hebben de betrokken partijen met elkaar en afgesproken om meer kwaliteitstransparantie te creëren. Het Zorginstituut heeft een procesmatige en faciliterende rol bij het project. We ondersteunen veldpartijen en stimuleren en bewaken de voortgang van het project. De inhoudelijke expertise is aan het veld.