Standpunt - Fysio- en oefentherapie bij lage rugklachten kan niet worden vergoed uit basispakket

Eerstelijns fysio- of oefentherapie therapie is een behandeling voor patiënten met lage rugklachten. De conclusie van Zorginstituut Nederland is dat dit geen effectieve zorg is voor patiënten met lage rugklachten zonder specifieke lichamelijke oorzaak. Daarmee kan deze behandeling voor deze patiënten niet worden vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering.

Aanleiding standpunt fysio- en oefentherapie bij lage rugklachten

Lage rugklachten kenmerken zich door rugpijn in het gebied tussen de onderste ribben en de bilplooien. Lage rugklachten hebben bijna nooit een ernstige oorzaak. Vaak gaan de klachten binnen enkele dagen tot weken vanzelf over.  Als de klachten aanhouden, kan de patiënt worden doorverwezen naar een fysiotherapeut of oefentherapeut. Patiënten mogen ook zelf naar een fysio- of oefentherapeut gaan, zonder verwijzing van een arts.

Fysiotherapie of oefentherapie bestaat uit voorlichting, leren omgaan met pijn en oefeningen onder begeleiding ter verbetering van onder andere spierkracht, uithoudingsvermogen en flexibiliteit. Het doel van de behandeling is dat pijnklachten verminderen en dat iemand lichamelijk beter functioneert met betere kwaliteit van leven.

Samenvatting van het standpunt

De beoordeling in dit standpunt is gebaseerd op 42 wetenschappelijke studies over de effectiviteit van fysio- of oefentherapie bij patiënten met aspecifieke lage rugklachten met of zonder uitstraling in het been. We hebben aan de hand van deze studies bekeken of behandeling door een eerstelijns fysio- of oefentherapeut tot betere resultaten leidt voor patiënten met aspecifieke lage rugklachten dan wanneer zij die behandeling niet ondergaan.

De studies tonen dat niet aan. Er is geen bewijs dat behandeling met eerstelijns fysio- en oefentherapie leidt tot minder pijn, beter lichamelijk functioneren en betere kwaliteit van leven dan een behandeling zonder eerstelijns fysio- of oefentherapie. De effectiviteit van eerstelijns fysio- en oefentherapeutische behandeling bij patiënten met aspecifieke lage rugklachten is daarmee onvoldoende aangetoond.

Onze conclusie is dat eerstelijns fysiotherapie voor patiënten met lage rugklachten zonder specifieke lichamelijke oorzaak niet tot het basispakket behoort. De effectiviteit is onvoldoende aangetoond.

Gevolgde procedure

Alleen zorg die écht werkt, mag deel uitmaken van het basispakket van de zorgverzekering. Dit is vastgelegd met de juridische term 'stand van de wetenschap en praktijk'. Vaak is goed duidelijk of zorg uit het basispakket kan worden vergoed, maar niet altijd. In zulke gevallen kan het Zorginstituut zelf beoordelen of die zorg in aanmerking komt voor vergoeding. Zo'n beoordeling noemen we een duiding. De uitkomst van een duiding heet een standpunt.

Het Zorginstituut heeft bij een standpunt een wettelijke bevoegdheid. Dit betekent dat de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) er verder niet meer over beslist. Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars hebben inspraak tijdens het opstellen van een standpunt. En bij standpunten krijgt het Zorginstituut advies van de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Hierin zitten onafhankelijke wetenschappers, artsen, apothekers, methodologen en gezondheidseconomen. Het Zorginstituut weegt al die reacties zorgvuldig mee en stelt het uiteindelijke standpunt vast. 

Lees meer informatie over de procedure bij een standpunt op de pagina 'Verduidelijking van het basispakket - standpunten'.

Meer informatie of vragen?

Hebt u vragen over dit standpunt? Dan kunt u deze per e-mail stellen aan Desiree Welten via dwelten@zinl.nl.