Pakketadvies sluisgeneesmiddel olaparib (Lynparza®) voor de behandeling van erfelijke borstkanker

Update juni 2024: olaparib voorlopig niet in het basispakket

De minister voor Medische Zorg heeft de Tweede Kamer in juni 2024 geïnformeerd dat olaparib (Lynparza®) voorlopig in de sluis blijft staan en daarmee niet in het basispakket van de zorgverzekering komt. De minister geeft aan dat de leverancier op dit moment niet bereid is om een onderhandeling te voeren over een aanvaardbare prijs voor olaparib. De leverancier geeft aan zich niet te kunnen vinden in het advies van het Zorginstituut omdat dit gebaseerd zou zijn op een verouderde behandelrichtlijn. Als deze behandelrichtlijn wordt geactualiseerd , wil de leverancier opnieuw een vergoedingsdossier indienen. Het is op dit moment echter niet duidelijk of, en zo ja, wanneer deze richtlijn zal worden aangepast.   

Lees de Kamerbrief van 25 juni 2024.

Aandoening waarvoor vergoeding is aangevraagd

Olaparib kan worden gebruikt als aanvullende behandeling voor volwassen patiënten met erfelijke, triple-negatieve borstkanker. Het medicijn kan ook alleen worden ingezet. Dat heet monotherapie. Olaparib kan ook worden gebruikt in combinatie met hormoontherapie. 

Naar schatting 5 tot 10 procent van de borstkankerpatiënten heeft erfelijke aanleg voor borstkanker. Er is dan sprake van een foutje in een gen. Dit wordt een mutatie genoemd. De bekendste genmutatie die voor een verhoogd risico op borstkanker zorgt, is de BRCA-mutatie. BRCA komt van BReast Cancer (Engels voor borstkanker). De BRCA-genen spelen een rol bij de ontwikkeling van borstkanker. Een foutje in het BRCA1- of BRCA2-gen geeft een verhoogde kans op borstkanker en eierstokkanker. Vrouwen met een BRCA1-mutatie of BRCA2-mutatie hebben een risico van 60 tot 80 procent om in hun leven borstkanker te krijgen. Bij vrouwen zonder erfelijke aanleg is dat risico ongeveer 14 procent. Olaparib wordt bij behandeling van eierstokkanker bij patiënten met een BRCA1- of BRCA2-mutatie vergoed uit het basispakket.

Triple-negatief betekent dat de tumor 3 negatieve eigenschappen heeft:

• de tumor groeit niet onder invloed van het hormoon oestrogeen
• de tumor groeit niet onder invloed van het hormoon progesteron
• de tumor is HER2-negatief.

De volledige indicatie waarvoor vergoeding is aangevraagd, is te lezen in het uitklapmenu.

Advies van het Zorginstituut

Het Zorginstituut adviseert de minister om olaparib voor de genoemde aandoening na prijsonderhandelingen te vergoeden uit het basispakket. We hebben ons advies uitgewerkt in overeenstemming met de richtlijnen van de beroepsgroep voor de behandeling van deze patiënten. We concluderen dat olaparib bij de behandeling van erfelijke, triple-negatieve borstkanker voldoet aan de 'stand van de wetenschap en praktijk'. Dat betekent dat de behandeling effectief is. De prijs mag niet hoger zijn dan die van de bestaande standaardbehandeling met capecitabine. 

Het Zorginstituut onderzocht ook of olaparib werkte voor een andere groep patiënten. Het gaat om volwassen patiënten met kiembaan BRCA1/2-mutaties die hormoonreceptor-positieve (HR+), HER2-negatieve (HER2-) borstkanker in een vroeg stadium hebben (HR+HER2- patiënten). Het Zorginstituut adviseert de minister om olaparib voor deze groep patiënten niet te vergoeden uit het basispakket. Het Zorginstituut heeft vastgesteld dat olaparib voor deze patiënten niet beter werkt dan de huidige standaardbehandeling in Nederland.

Sluis voor dure geneesmiddelen

De minister heeft abemaciclib in de ‘sluis voor dure geneesmiddelen’ geplaatst. Een medicijn in deze sluis komt pas voor vergoeding uit het basispakket in aanmerking als: 

• er een positief pakketadvies is van het Zorginstituut; 
• er afspraken zijn voor gepast gebruik van het middel; 
• succesvol met de fabrikant over prijsverlaging is onderhandeld.

De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) adviseert het Zorginstituut bij het uitbrengen van een pakketadvies. De minister besluit uiteindelijk of het middel wel of niet uit het basispakket van de zorgverzekering wordt vergoed.

Bekijk het filmpje voor meer uitleg over hoe wij de beoordeling van geneesmiddelen aanpakken.