Naar nieuwe zorg en zorgberoepen (de contouren)

Een integrale benadering van de toekomstige vraag naar zorg

Onder invloed van technologische, politieke en maatschappelijke veranderingen verandert ook de gezondheidszorg. Dit legt een druk op de inzet en de opleidingen van zorgverleners. De overheid heeft een aantal jaren geleden vastgesteld dat de vernieuwing van beroepen en opleidingen in de gezondheidszorg te monodisciplinair en gefragmenteerd werd aangepakt. Voor een meer integrale benadering over de gewenste ontwikkeling van beroepen en opleidingen in de gezondheidszorg heeft de minister van Volksgezondheid daarom een speciale commissie samengesteld, die sinds 2014 opereert onder de vlag van het Zorginstituut.

De focus ligt op de toekomstige vraag naar zorg en de maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in 2030 en de integrale benadering betreft het hele veld van de gezondheidszorg: ziekenhuiszorg, geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, publieke gezondheidszorg, eerstelijnszorg, ouderenzorg, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg.

Samen met betrokken partijen op zoek naar antwoorden

Een scan in 2012 bracht aan het licht dat er zo’n 2400 beroepen en 1700 opleidingen in de zorg zijn, inclusief welzijnszorg. In 2013 zijn vervolgens binnen vier regio’s zogenaamde ‘broedplaatsen’ van start gegaan. In deze plaatsen heeft TNO een prognose opgesteld van de regionale zorgvraag in 2030 door koppeling van beschikbare regionale en lokale databestanden. Het Verwey-Jonker Instituut inventariseerde in de broedplaatsen een aantal toekomstgerichte praktijkvoorbeelden. 

In december 2013 vond het Zorgberoependebat plaats. Op dit congres werd een toekomstbeeld gepresenteerd van een verschuiving van de focus van ziekte naar gezondheid: van wat iemand niet meer kan naar wat iemand nog wel kan.

Meer generalistische bekwaamheden en meer samenwerking

Tijdens een tweede congres in april 2015 werd het advies "Naar nieuwe Zorg en Zorgberoepen: de contouren" aangeboden aan de minister van Volksgezondheid en de Minister van Onderwijs. Kern van het advies:

• de gezondheidszorg is in de toekomst gericht op het bevorderen en herstellen van het zelfstandig functioneren van mensen in hun eigen leefomgeving;
• iedere zorgprofessional beschikt in de toekomst - naast vakkennis - over een aantal generalistische bekwaamheden die bijdragen aan het bevorderen en het herstellen van het functioneren;
• professionals zullen samenwerken in teams die met elkaar beschikken over alle bekwaamheden die nodig zijn. De teams kunnen wisselend van samenstelling zijn, afhankelijk van wat op dat moment nodig is aan zorg.

In een vervolgadvies zal nader worden ingegaan op de opleidingen in de toekomst.