Zorginstituut: geen aantoonbare werking paramedische herstelzorg bij post-COVID
Zorginstituut Nederland constateert dat eerstelijns multidisciplinaire paramedische herstelzorg voor volwassenen met post-COVID niet beter werkt tegen de post-COVID-klachten dan natuurlijk herstel zonder behandeling. Deze combinatiebehandeling, die sinds augustus 2020 op tijdelijke basis werd vergoed, kan daarom geen deel uitmaken van het basispakket. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zegt een overgangsregeling toe tot het einde van 2024. Zo kan iedereen die nu deze herstelzorg ontvangt, hun behandeltraject afmaken.
Voorwaardelijke toelating
In juli 2020 bevonden we ons in een uitzonderlijke situatie. De eerste golf van COVID-19-besmettingen was nauwelijks voorbij, er waren doden te betreuren, er waren nog geen vaccins en we wisten niet wat ons te wachten stond. Wel was er een groep patiënten met aanhoudende klachten en beperkingen na een COVID-19-besmetting. De toenmalige minister van VWS besloot tot een voorwaardelijke toelating van eerstelijns multidisciplinaire paramedische herstelzorg voor deze groep mensen, een combinatiebehandeling die kan bestaan uit ergotherapie, fysiotherapie, oefentherapie, logopedie en diëtetiek. Deze zorg leek veelbelovend. In deze periode is wetenschappelijk onderzoek gedaan om te kijken of de zorg echt werkt, een eis bij voorwaardelijke toelating. De voorwaardelijke toelating liep in eerste instantie tot 1 augustus 2021 en is uiteindelijk verlengd tot januari 2025.
Onderzoek naar effectiviteit van zorg
Het Zorginstituut moet op basis van zijn wettelijke taken voor het einde van de voorwaardelijke toelating een standpunt innemen over de vraag of de behandeling voldoet aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’. Ofwel of iets effectief is. Dat is de voorwaarde voor zorg om te worden toegelaten tot het basispakket. Deze beoordeling van het Zorginstituut is gebaseerd op de studie die samen met de voorwaardelijke toelating is gestart onder leiding van het Radboudumc. De deelnemers die de zorg kregen, ervaarden positieve veranderingen, onder meer bij lichamelijk functioneren en kwaliteit van leven.
Geen bewijs dat combinatiebehandeling beter werkt dan natuurlijk herstel
Alle resultaten zijn door onderzoekers van de VU vergeleken met resultaten uit het LongCOVID-cohort van het RIVM, de best beschikbare vergelijkende studie van dit moment. Hierin zijn mensen na een COVID-19-infectie gemonitord die deze multidisciplinaire paramedische herstelzorg niet kregen. Hun gezondheid verbeterde in gelijke mate als in de behandelde studiegroep. “De conclusie van het onderzoek is dat er geen bewijs is dat post-COVID herstelzorg beter werkt dan het natuurlijk herstel van de aandoening zonder behandeling. Deze zorg is dus voor deze patiëntengroep niet van meerwaarde, een voorwaarde om zorg toe te laten tot het basispakket van de zorgverzekering”, aldus Sjaak Wijma, bestuursvoorzitter van Zorginstituut Nederland.
Overgangsregeling voor patiënten die nu in een zorgtraject zitten
De huidige regeling loopt tot en met 30 juni 2024. Patiënten die tot dat moment al gebruikmaken van de eerstelijns multidisciplinaire paramedische herstelzorg, mogen hun huidige termijn van maximaal 6 maanden afronden. De minister voor Medische Zorg zegt voor hen een overgangsregeling toe tot 1 januari 2025. Daarna wordt de zorg niet meer vergoed. Vergoeding van individuele onderdelen van paramedische zorg, zoals ergotherapie, diëtiek en logopedie blijft mogelijk. Fysio- en oefentherapie kunnen alleen in specifieke situaties worden vergoed uit het basispakket. COVID-zorg verleend door huisarts of ziekenhuis blijft vergoed, uitsluitend de tijdelijke vergoeding voor eerstelijns multidisciplinaire paramedische herstelzorg voor patiënten met aanhoudende klachten en beperkingen stopt.
Stimuleren van gespecialiseerde post-COVID-poli’s
Er is nog steeds een groep mensen met post-COVID die ernstige beperkingen in het dagelijkse leven ervaart. Veel voorkomende klachten zijn vermoeidheid, conditiegebrek, geheugen- en concentratieproblemen, duizeligheid, kortademigheid en spierpijn. Het Zorginstituut stimuleert verder onderzoek en is betrokken bij de opzet van de speciale post-COVID-poli’s in academische ziekenhuizen. Daar gaat zorg gecombineerd worden met wetenschappelijk onderzoek, met als doel om passende behandelingen te vinden. Vanaf vrijdag 28 juni kunnen mensen met post-COVID zich aanmelden via www.postcovidonderzoek.nl om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek naar goedwerkende behandelingen. Dit onlineportaal is onderdeel van het Post-COVID Netwerk Nederland, waarin patiënten, wetenschappers, zorgprofessionals en maatschappelijke partners samenwerken om wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg voor mensen met post-COVID onderling en op elkaar af te stemmen.
Over Zorginstituut Nederland
Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.