Voorzitter Sjaak Wijma: ‘Urgentie en energie om passende zorg verder te brengen’
Sjaak Wijma, voorzitter van de Raad van Bestuur van Zorginstituut Nederland, is door minister Kuipers van VWS per november 2022 opnieuw benoemd voor een periode van 4 jaar. Zijn tweede termijn als voorzitter staat, aldus Wijma, “volledig in het teken van passende zorg. In het Integraal Zorgakkoord wordt het Zorginstituut vaak genoemd. Daarmee hebben we een flinke agenda. Ik voel de urgentie en de energie om deze de komende 4 jaar uit te voeren.”
Oud-medisch specialist Wijma trad in 2016 toe tot de Raad van Bestuur van het Zorginstituut en werd eind 2018 benoemd als voorzitter. De afgelopen jaren was hij samen met bestuursvoorzitter Marian Kaljouw van de Nederlandse Zorgautoriteit één van de architecten en grootste pleitbezorgers van passende zorg. In november 2020 publiceerden beide organisaties het rapport: ‘Samenwerken aan Passende zorg: de toekomst is nú’. Voor het eerst werden daarin de 4 principes van passende zorg gepresenteerd als aanpak om vanuit één gedeelde visie de zorg duurzaam te hervormen. Namelijk: passende zorg is effectief en wordt tegen een redelijke prijs aangeboden, is gericht op gezondheid en minder op medicaliseren, zorgverleners en patiënten overleggen samen over de best passende zorg en deze vindt plaats dichtbij waar het kan en verder weg als het moet. Deze zomer heeft het Zorginstituut met het ‘Kader Passende zorg’ de principes verder geconcretiseerd tot werkbare normen om passende zorg in de praktijk te kunnen realiseren. Het kader beschrijft daarnaast voor iedere betrokken partij, dus ook voor de burger en samenleving, wat de eigen taken en verantwoordelijkheden zijn.
Cyclisch pakketbeheer
Wijma: “In de 2 jaar sinds ons rapport is er veel gebeurd. Het kabinet heeft passende zorg bestempeld tot norm voor alle zorg en met het ‘Kader Passende zorg’ en het Integraal Zorgakkoord hebben partijen binnen de zorg zich geschaard achter de transitie en hun bijdrage daaraan. Maar ook al is er veel vooruitgang, nu begint het eigenlijk pas echt.” Ook voor het Zorginstituut liggen er volgens Wijma ‘belangrijke uitdagingen’, waaronder het verder verbeteren en verdiepen van pakketbeheer. “Passende zorg in het verzekerd pakket gaat verder dan een ‘ja of nee uitspraak’ over bewezen effectiviteit”, aldus Wijma. “Passend pakketbeheer omvat een veelheid aan acties, van het proactief doorlichten van zorg die al in het pakket zit, tot het signaleren en agenderen van wat beter kan en móet. Het aantal pakketbeoordelingen en screenings dat wij jaarlijks doen, zal gaan toenemen. En vaker dan voorheen zullen we ons uitspreken over zorg in de langdurige zorg en de GGZ.”
Maatschappelijke agenda
Met zogeheten ‘signalementen’ werkt het Zorginstituut aan het vaststellen en in samenwerking uitvoeren van een maatschappelijke agenda voor zorggebieden waar de uitdagingen het meest noodzakelijk zijn, onder andere passende zorg voor mensen met kanker en mensen met hart- en vaatziekten. Het allereerste signalement, over netwerk- en expertzorg voor mensen met kanker, is afgelopen september gepubliceerd. In dit rapport staan 12 knelpunten en oplossingsrichtingen benoemd. Betrokken partijen uit de kankerzorg gaan hier onder regie van het Zorginstituut al vanaf dit najaar samen aan werken.
Passende zorgpraktijken
Een derde grote uitdaging voor het Zorginstituut wordt het op korte termijn vormgeven en uitvoeren van een aanpak om de beweging naar passende zorg zichtbaar te maken via het lokaliseren en bekendmaken van passende zorgpraktijken. Op regionaal niveau zijn genoeg voorbeelden te vinden van zorg die passend wordt georganiseerd en aangeboden. Door die als passende zorgpraktijk te publiceren en brede bekendheid te geven, worden ze eerder nagevolgd. Daarmee versnellen ze de transitie, omdat het voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders inzichtelijker en daarmee makkelijker wordt om niet alleen de zorg, maar ook de wijze waarop die is georganiseerd vast te leggen in de contractering en vergoeding.
Individuele belang versus het collectieve belang
“Passende zorg en de realisatie ervan, vraagt om lef en leiderschap van alle deelnemende partijen,” aldus Wijma. “Het vraagt om keuzes durven maken die niet altijd voor iedereen even goed zullen uitpakken. Als overheid staan we voor het belang van de individuele burger, maar moeten daarbij ook steeds de afweging maken met het collectieve belang van de samenleving. Het goede gesprek met de burger is daarom crucialer dan ooit. De komende 4 jaar wil ik vanuit het Zorginstituut mijn actieve bijdrage hieraan leveren.”
Over Zorginstituut Nederland
Iedereen die in Nederland woont of werkt is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.