Oncotype gentest bij borstkanker in basispakket: chemotherapie niet altijd nodig

Het Zorginstituut heeft besloten dat de genexpressietest Oncotype kan worden opgenomen in het basispakket. De test is bedoeld voor vrouwen met borstkanker in een vroeg stadium, om te bepalen of behandeling met chemotherapie zinvol is. De patiënt kan op basis van de testuitslag samen met de arts afwegen om geen chemotherapie in te zetten en daarmee de bekende en ingrijpende bijwerkingen te voorkomen. 

De foto toont iemand achter twee computerschermen waarop een mammografie te zien is

Genexpressietest

Genexpressietests, zoals Oncotype, voorspellen het risico op uitzaaiingen en overlijden van mensen met kanker. Ze worden gebruikt bij vrouwen met veelvoorkomende ER-positieve of HER2-negatieve borstkanker in een vroeg stadium. Het gaat om vrouwen bij wie de kanker nog niet is uitgezaaid. Vaak wordt na een borstoperatie ook chemotherapie gegeven, om uitgroei van nog niet aantoonbaar aanwezige tumoren te voorkomen. Bij twijfel of deze aanvullende chemotherapie zinvol is, kan een genexpressietest uitkomst bieden. De test voorspelt op basis van een genenprofiel wat het risico is dat een patiënt uitzaaiingen ontwikkelt. Bij een groot risico op uitzaaiingen zal de arts aanvullende chemotherapie adviseren. Als chemotherapie niet per se de beste optie is, omdat het risico op uitzaaiingen klein is, kunnen de arts en patiënt samen beslissen om geen chemotherapie te doen. Dit voorkomt voor patiënten ook de last van bijwerkingen op korte en langere termijn. 

Standpunt en voorwaarden

Het Zorginstituut verduidelijkt in een standpunt of zorg wel of niet tot het basispakket behoort. In het geval van Oncotype heeft de fabrikant voldoende aannemelijk gemaakt dat het niet doen van chemotherapie leidt tot gezondheidswinst voor patiënten. Dit omdat bijwerkingen van chemotherapie voorkomen worden, zónder dat de kans op overleving aanzienlijk minder wordt. Het Zorginstituut concludeert dat Oncotype meerwaarde heeft voor vrouwen boven de 50 met een vroeg stadium van borstkanker, die ER-positief of HER2-negatief zijn, geen uitzaaiingen hebben in de okselklier (N0) én die volgens de richtlijn op basis van de tumorkenmerken in aanmerking komen voor een genexpressietest.

Borstkanker

Borstkanker is wereldwijd de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 14.000 vrouwen de diagnose borstkanker. De meeste van hen zijn ouder dan 50 jaar. Ongeveer een kwart van de vrouwen met borstkanker is jonger dan 50 jaar. Het vooruitzicht bij borstkanker wordt steeds beter: bij vrouwen met vroeg-stadium borstkanker is 80 tot 94% 10 jaar na de eerste behandeling nog in leven. Dit komt onder meer door verbeterde behandelmogelijkheden.

Goede en toegankelijke zorg voor alle Nederlanders

De Nederlandse gezondheidszorg is een van de beste ter wereld. Iedereen betaalt eraan mee, via belastingen en de verplichte basiszorgverzekering. Het Zorginstituut waakt erover dat onze zorg goed en betaalbaar is én blijft. Dit alles om ons geld voor de zorg alleen te besteden aan waardevolle behandelingen waarvan vaststaat dat die echt werken. Deze ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes maken we uiteindelijk voor en namens 17 miljoen Nederlanders. Zodat iedereen ook in de toekomst toegang houdt tot goede en betaalbare zorg.