Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen te versnipperd
Niet alle medische risicogroepen ontvangen altijd de vaccinaties die zij nodig hebben. Patiënten met een verminderde afweer hebben bijvoorbeeld vaccinaties nodig om beter beschermd te zijn tegen infectieziekten. Maar in de praktijk blijkt dat zij niet altijd de noodzakelijke vaccinaties ontvangen of vergoed krijgen. Dit staat in het adviesrapport dat Zorginstituut Nederland uitbrengt in opdracht van de minister voor Medische Zorg en Sport.
In het rapport 'Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen: wie neemt de regie?' geeft het Zorginstituut advies over verbetering van de vaccinatiezorg voor medische risicogroepen. Het betreft vaccinatiezorg die uit het basispakket wordt vergoed. Meer regie en duidelijkheid in verantwoordelijkheden moeten leiden tot structurele verbetering van de vaccinatiezorg, en daarmee tot gezondheidswinst voor medische risicogroepen. De minister heeft het advies ingediend bij de Tweede Kamer.
Vaccinaties in de basisverzekering
Om medische risicogroepen betere tegen infectieziekten te beschermen, worden verschillende vaccins vergoed uit de basisverzekering. Patiënten met een verwijderde milt moeten bijvoorbeeld worden ingeënt tegen ziekteverwekkers als pneumokokken, meningokokken en Haemophilus influenzae type b. Maar de vaccinatiezorg voor medische risicogroepen is versnipperd en niet efficiënt geregeld. In de praktijk blijkt dat patiënten en hun behandelaren niet altijd weten dat ze bepaalde vaccinaties via de basisverzekering kunnen krijgen. Voor behandelaren is het niet altijd duidelijk waarvoor en wanneer hun patiënt is ingeënt, omdat een nauwkeurig overzicht hiervan vaak ontbreekt. En een groot deel van de patiënten die wel worden ingeënt ontvangt geen vergoeding uit de basisverzekering. Zo krijgt bijvoorbeeld slechts 46% van de patiënten het pneumokokken polysacharide vaccin (PPV23) vergoed.
Maak regie en verantwoordelijkheid duidelijk
Om de vaccinatiezorg structureel te verbeteren zijn er op landelijk niveau afspraken met de betrokken partijen nodig over regie en verantwoordelijkheid. Zorgverleners weten vaak niet wie voor vaccinatiezorg verantwoordelijk is en verwijzen naar elkaar. Zo krijgt de patiënt vaak niet de vaccinatiezorg die nodig is. Ook bestaan er regionale verschillen in de uitvoering. In sommige regio’s is de medisch specialist als eerste verantwoordelijk. In andere regio’s kan dat de GGD of huisarts zijn. Dit schept onduidelijkheid voor patiënten en behandelaren, en maakt dat niet alle patiënten in gelijke mate toegang hebben tot de vaccinatiezorg. Om regionale verschillen in vaccinatiezorg te voorkomen, bevelen we aan om een vaste route voor de patiënt te maken. Een online toegankelijk vaccinatie-registratiesysteem kan helpen om de uitvoering effectiever en efficiënter te maken.
Zorg voor duidelijkheid in vergoedingen
In de huidige praktijk is vaak niet duidelijk hóé de vergoeding van vaccinaties voor medische risicogroepen geregeld moet worden. Daardoor krijgen patiënten vaccinaties niet vergoed. Ze worden vaak van het ziekenhuis naar de huisartsen en GGD verwezen. Er is een eenduidige route nodig voor financiering en vergoeding van vaccinaties voor medische risicogroepen, zodat patiënten geen vergoedingen mislopen. Dit geldt niet alleen voor vergoeding van vaccinaties in het ziekenhuis, maar ook voor vaccinaties die de openbare apotheek levert.
Coördineer richtlijnen en patiënteninformatie
Om de vaccinatiezorg voor medische risicogroepen te verbeteren is het belangrijk dat behandelaren en patiënten meer kennis krijgen over vaccinatiezorg. De informatie over vaccinaties is nu versnipperd over verschillende richtlijnen, die bovendien niet altijd met elkaar in lijn zijn. Dit maakt het voor behandelaren moeilijk om goed op de hoogte te zijn van de aanbevolen vaccinatiezorg. Mede daardoor lopen patiënten informatie mis over vaccinaties die zij kunnen krijgen. Om behandelaren en patiënten meer kennis te geven over vaccinaties, is het aan te bevelen om richtlijnen en patiënteninformatie te coördineren en op een makkelijke manier online aan te bieden.