€ 30 miljoen subsidie voor UMCG-onderzoek naar veelbelovende kankerbehandeling
Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) ontvangt een monstersubsidie van € 30 miljoen van Zorginstituut Nederland en ZonMw voor onderzoek naar de werking van ‘in huis’ geproduceerde CAR T-cellen. Deze innovatieve immuuntherapie kan levensreddend zijn voor uitbehandelde kankerpatiënten met een zeer agressieve vorm van lymfeklierkanker, een ziekte die jaarlijks ongeveer 1700 Nederlanders treft. De behandeling lijkt ook kansrijk voor patiënten met andere vormen van kanker, bij wie reguliere behandelingen niet werken.
Afweersysteem schakelt kankercellen uit
CAR T-celtherapie wordt in Nederland al op beperkte schaal gegeven en sinds voorjaar 2020 vergoed via de basisverzekering. Het gaat nu nog om een zeer dure behandeling van ongeveer € 330.000 per patiënt (productiekosten), die het eigen afweersysteem in staat stelt kankercellen onschadelijk te maken. Witte bloedlichamen van kankerpatiënten worden hiervoor door middel van genetische modificatie omgevormd tot CAR T-cellen. Die kunnen vervolgens kankercellen herkennen, deze aanvallen en uitschakelen. Het maken van CAR T-cellen vindt nu nog plaats in het buitenland (in de VS), waardoor patiënten vaak tot 6 weken moeten wachten voordat ze aan een behandeling kunnen beginnen. Tijd die uitbehandelde patiënten vaak niet meer hebben.
Kwaliteits- en tijdwinst, ook goedkoper
Dankzij de miljoenensubsidie van het Zorginstituut gaat het UMCG in samenwerking met Radboudumc, Erasmus MC en Amsterdam UMC eigen onderzoek starten naar de effectiviteit van CAR T-cellen die op locatie binnen het ziekenhuis worden geproduceerd. De verwachting is dat dit tot kwaliteits- en tijdwinst leidt. Doordat het oogsten en modificeren van de witte bloedlichamen op één plek plaatsvindt, kan er direct met de verse cellen worden gewerkt. Hierdoor hoeft er niet ingevroren en vervoerd te worden en is de behandeling significant goedkoper. De productiekosten zijn naar schatting € 80.000 per patiënt.
Na 2 jaar nog kankervrij
Volgens internist-hematoloog en onderzoeksleider Tom van Meerten van het UMCG is het onderzoek “een echte game-changer. Dit zijn uitbehandelde patiënten, met grote kans op verslechtering in de wachttijd. Van de patiënten die CAR T-celtherapie ondergingen, is ongeveer 40% na 2 jaar nog steeds kankervrij. Dat is veel vergeleken met andere kankersoorten en behandelingen. Met productie door academische ziekenhuizen kunnen we veel sneller en beter behandelen.”
Noodzakelijke subsidie
Het UMCG-onderzoek naar de effectiviteit van de CAR T-cellen die door academische ziekenhuizen worden geproduceerd, is alleen mogelijk dankzij de toegekende subsidie van € 30 miljoen van het Zorginstituut en ZonMw. De subsidie komt beschikbaar via de regeling veelbelovende zorg. Sjaak Wijma, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Zorginstituut: “Zonder subsidie is een onderzoek als dit lastig te financieren. Hiermee worden de hoge kosten van de behandeling gedurende het meerjarige onderzoek betaald. Meestal vormen juist die kosten de bottleneck in de financiering van onderzoek naar innovatieve zorg.” De standaardbehandeling waarmee in het onderzoek wordt vergeleken, wordt betaald door de zorgverzekeraars.
Gigantische stap voorwaarts
Internist-hematoloog Van Meerten: “Dit is een gigantische stap voorwaarts en de hele wereld zal naar de resultaten kijken. Er is geen land in de wereld waar de overheid het lef toont om academische onderzoekers te steunen bij het leveren van bewijs dat zij een innovatieve behandeling kunnen leveren die net zo goed is als die van farmaceutische multinationals. En bovendien sneller beschikbaar voor een veel lagere prijs. We willen met ons onderzoek aantonen dat productie op locatie in academische ziekenhuizen zorgt voor meer, betere én betaalbaarder zorg voor patiënten.”
Vergoeding via basisverzekering
Er doen 299 patiënten mee aan het onderzoek, dat 6 jaar duurt. Aan het eind van het onderzoekstraject neemt het Zorginstituut binnen 6 maanden een standpunt in of de behandeling bewezen effectief is en daarmee direct via de basisverzekering kan worden vergoed.
Update 12-10-2021Bij deze subsidieverlening is een aantal aanpassingen gedaan:
|