Zorginstituut brengt gebruik en kosten regeling ziekenvervoer in kaart

Regeling ziekenvervoer

De regeling ziekenvervoer dekt vervoer met een taxi, (eigen) auto of openbaar vervoer zonder medische begeleiding. In het kader van een evaluatie van de regeling door het ministerie van VWS heeft het Zorginstituut onderzoek gedaan naar het gebruik en de kosten van de regeling in 2017. Dat is het meest actuele jaar waarover gegevens beschikbaar zijn. De analyse biedt inzicht in aantallen unieke patiënten, afgelegde kilometers en gemaakte kosten.

Grote groep kankerpatiënten declareert niet

Kankerpatiënten die voor radiotherapie of chemotherapie naar het ziekenhuis moesten, kregen in 2017 het meest vergoed: € 31,7 miljoen. Tegelijkertijd maakte 40% geen gebruik van de mogelijkheid reiskosten terug te krijgen. Van de 60.000 kankerpatiënten die in 2017 meer dan 10 keer voor radiotherapie of chemotherapie naar het ziekenhuis moesten, declareerden 24.500 personen geen reiskosten via hun zorgverzekeraar. Met name korte reisafstanden werden minder vaak gedeclareerd dan lange. De gemiddelde reisafstand bedroeg 46 kilometer. Sinds 2018 is de regeling voor kankerpatiënten verruimd en krijgen zij ook het vervoer voor immuuntherapie vergoed. Met ingang van 2019 krijgt deze patiëntengroep ook vervoerskosten vergoed voor consulten, (na)controles en voor (bloed)onderzoek.

Rolstoelgebruikers en nierpatiënten

Rolstoelgebruikers vormen met 40.000 personen de grootste groep die actief gebruik maakt van de regeling ziekenvervoer. In 2017 declareerden zij voor in totaal € 24,5 miljoen aan reiskosten. De groep overige patiënten die niet binnen een bepaalde diagnosegroep valt, declareerde in 2017 voor een totaalbedrag van € 24,3 miljoen. Nierpatiënten declareerden in 2017 voor € 22,2 miljoen.

Grote verschillen in teruggave

Voor een kleine groep (1%) liep de totale vergoeding in 2017 op tot enkele tienduizenden euro’s per persoon. De verschillen in teruggave zijn groot vanwege de verschillen in afstand die patiënten moeten afleggen. Kosten worden vergoed na betaling van een vaste eigen bijdrage van € 103.

Zorgmijden voorkomen

De regeling ziekenvervoer is bedoeld om te voorkomen dat mensen die veel zorg nodig hebben deze vanwege (te) hoog oplopende reiskosten gaan mijden. De zorgverzekeraar vergoedt alleen kosten voor het gebruik van de (eigen) auto, taxi of openbaar vervoer als een verzekerde:

• Nierdialyses moet ondergaan in een instelling.
• Behandelingen bij kanker met chemotherapie,  immuuntherapie of radiotherapie moet ondergaan.
• Zich uitsluitend per rolstoel kan verplaatsen,
• Een zeer beperkt gezichtsvermogen (slechtziendheid) heeft, dat verplaatsing zonder begeleiding niet mogelijk is.
• Jonger dan 18 jaar is, en gebruik maakt van verzorging vanwege complexe somatische (lichamelijke) problematiek, of een lichamelijke handicap heeft.

Vergoeding van ziekenvervoer is beperkt tot een aantal gevallen (zie hierboven). Wanneer verzekerden niet tot de genoemde categorieën behoren, kunnen zij soms toch in aanmerking komen voor vergoeding van vervoerskosten. Dat is het geval als iemand voor de behandeling van een langdurige ziekte of aandoening voor langere tijd vervoer nodig heeft. Deze mogelijkheid staat ook bekend als de 'hardheidsclausule'.

Over de ZorgCijfers Monitor

De ZorgCijfers Monitor is een uitgave van het Zorginstituut die meerdere keren per jaar verschijnt over specifieke trends en kostenontwikkelingen van verzekerde zorg. Het Zorginstituut is onder andere verantwoordelijk voor het beheer van het Zorgverzekeringsfonds (Zvf) en het Fonds langdurige zorg (Flz), waaruit de betalingen aan zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorginstellingen worden gedaan. Het Zorginstituut ontvangt declaratiegegevens van verzekerde zorg. Deze financiële datastromen worden geanalyseerd met gebruikmaking van de brede zorginhoudelijke kennis van het gezondheidszorgstelstel waarover het Zorginstituut beschikt.