Zorginstituut geeft beeld van verdringing in de zorg
Een euro kun je maar één keer uitgeven. Dat geldt voor een huishouden, maar ook voor de gezondheidszorg. We moeten keuzes maken. Daarbij kijken we niet alleen naar wat het kost, maar ook wat het oplevert. In opdracht van het Zorginstituut heeft een consortium onder leiding van het Radboudumc, daarom onderzoek gedaan naar verdringing binnen de Nederlandse gezondheidszorg. Bijvoorbeeld door opname van dure, veelal niet kosteneffectieve medische technologieën in het basispakket.
Verdringing van zorg komt aantoonbaar voor
Verdringing is een diffuus proces: de budgetdruk van het aanbieden van een nieuwe medische technologie of duur geneesmiddel is niet direct te koppelen aan verdringing van andere specifieke zinnige zorg. Uit het onderzoek blijkt dat het niet altijd gelijk zichtbaar is wáár verdringing van zorg zich voordoet, maar wél dat verdringing van andere goede zorg aantoonbaar voorkomt. Zo nemen dure geneesmiddelen relatief een steeds groter deel in van de uitgavengroei, waardoor er minder ruimte over blijft voor andere zorg. Bijvoorbeeld op het gebied van infectieziekten, ziekten van het zenuwstelsel waaronder Parkinson en Alzheimer, en oog- en oorziekten.
Verdringingsvraagstuk altijd onderdeel van afwegingen bij toelating tot basispakket
Welke verschuivingen vinden precies plaats door verdringing? Welke zorg wordt minder geboden? En wat zijn de gezondheidseffecten daarvan? De vraag of dure zorg bepaalde andere goede zorg verdringt, moet wat het Zorginstituut betreft altijd deel uitmaken van de afwegingen rond pakketbeheer. Het verdringingsvraagstuk laat de noodzaak zien voor het maken van expliciete afwegingen. De burger heeft er immers recht op te weten dat zijn premiegeld op de beste manier besteed wordt. Investeringen in nieuwe technologieën die meer dan € 80.000 per QALY (een extra levensjaar in goede gezondheid) kosten kunnen dan mogelijk beter besteed worden aan reguliere – kosteneffectieve - ziekenhuiszorg. In het nu gedane onderzoek worden de afwegingen die daarbij horen expliciet gemaakt.