‘Slaappositietrainer’ in basispakket

De Sleep Position Trainer (slaappositietrainer) is verzekerde zorg voor patiënten met lichte tot matige positieafhankelijke slaapapneu (pOSAS). Dit staat in het standpunt ‘Slaappositietrainer (SPT) bij positieafhankelijke slaapapneu syndroom’. Het standpunt gaat met terugwerkende kracht in vanaf 15 september 2017. Het Zorginstituut heeft eerder 2 keer negatief geoordeeld over de slaappositie trainer. Op grond van nieuw wetenschappelijk onderzoek zijn deze eerdere standpunten herzien.

De foto toont een slapende man
Beeld: ©Hollandse Hoogte

Positieafhankelijk slaapapneu

Slaapapneu is een aandoening die veel voorkomt. In Nederland lopen de schattingen uiteen van 315.000 tot 500.000 personen die tijdens hun slaap last hebben van stokkende of verminderde ademhaling. Het aantal mensen met positieafhankelijke slaapapneu wordt geschat op 30 tot 50% van de totale groep. Bij slaapapneu daalt het zuurstofgehalte in het bloed. Patiënten gaan overdag vaak gebukt onder klachten zoals concentratieverlies, slaperigheid en vermoeidheid.
 

Licht tot matig pOSAS: wat zijn dan de klachten?
Bij lichte pOSAS gaat het om patiënten met meer dan 5 maar minder dan 15 ademstops per uur en aanwezigheid van klachten. Bij matige pOSAS gaat het om patiënten met meer dan 15 maar minder dan 30 ademstops per uur en aanwezigheid van klachten.
Het gaat om de volgende omschreven klachten: overmatige slaperigheid overdag die niet anders kan worden verklaard of minstens 2 van 5 klachten die door de patiënt tijdens doktersbezoek worden vermeld: stokkende ademhaling, herhaald wakker schrikken, niet-verfrissende slaap, vermoeidheid overdag of concentratieverlies.  Ook moet het aantal ademstops in rugligging 2 keer zo hoog zijn als in zijligging en moet iemand tussen de 10% en 90% van het aantal slaapuren op de rug liggen.

Slaappositietrainer

De slaappositietrainer (SPT) biedt uitkomst voor patiënten met positieafhankelijke slaapapneu. Bij deze patiënten is het aantal ademstops per uur in rugligging twee keer zo hoog als in zijligging. De SPT bestaat uit een band met sensoren die boven de buik en onder de borst wordt bevestigd. De band geeft trilsignalen af wanneer iemand zich in zijn slaap op de rug draait. Het doel van de trainer is dat een patiënt een andere slaaphouding aanleert, zodat het aantal ademstops daalt en ervaren klachten verminderen.

Eerdere beoordelingen

Het standpunt ‘Slaappositietrainer (SPT) bij positieafhankelijke slaapapneu syndroom (pOSAS)’ vervangt eerder ingenomen standpunten. In 2013 en 2016 heeft het Zorginstituut een negatief standpunt over de SPT ingenomen. Er ontbrak voldoende bewijs voor de effectiviteit. Om in het basispakket te worden opgenomen moet zorg voldoen aan de ‘de stand van de wetenschap en praktijk’. Met deze voorwaarde wordt bevorderd dat alleen effectieve zorg uit de collectieve middelen van de basisverzekering wordt vergoed.

Nieuw vergelijkend onderzoek

Recent onderzoek draagt nieuw bewijs aan waardoor het Zorginstituut een nieuw standpunt  uitbrengt. In een gerandomiseerd gecontroleerde studie (met een experiment- en een controlegroep) is de SPT vergeleken met een mandibulair-repositie apparaat (MRA). Dat is een soort gebitsbeugel die de onderkaak naar voren plaatst. Het onderzoek laat een voor de patiënt relevante verbetering zien van het aantal ademstops, het zuurstofgehalte in het bloed en de therapietrouw van patiënten. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de SPT leidt tot minder slapen in rugligging en tot minder bijwerkingen in vergelijking met de MRA.

Multidisciplinaire richtlijn

Het Zorginstituut wil dat de voorwaarden waaronder de SPT als verzekerde zorg mag worden voorgeschreven, in de multidisciplinaire richtlijn voor diagnostiek en behandeling van slaapapneu worden opgenomen. Deze wordt momenteel herzien onder leiding van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT).

Ingangsdatum standpunt

Het nieuwe standpunt vervangt de twee negatieve standpunten van het Zorginstituut uit 2013 en 2016. Het standpunt gaat in met terugwerkende kracht vanaf 15 september 2017.