Grensoverstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk
Complexere zorgvragen, technologische ontwikkelingen, de recente decentralisaties en de toenemende rol van mantelzorgers en vrijwilligers. Deze veranderingen vragen veel van de kennis en kunde van professionals én burgers. Het toerusten van deze groepen staat centraal in het advies ‘Anders kijken, anders leren, anders doen: grensoverstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn - in het digitale tijdperk’, dat de Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen van het Zorginstituut donderdag 17 november aan minister Schippers van VWS aanbiedt.
Anders kijken: vervolg op advies ‘Naar nieuwe zorg en zorgberoepen’
In 2015 bracht de Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen het advies uit 'Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren'. Hierin werd antwoord gegeven op de vraag hoe we in de toekomst kwalitatief hoogwaardige zorg en ondersteuning kunnen blijven bieden die toegankelijk en betaalbaar zijn voor iedereen. Het advies gaat uit van de veranderde zorgvraag in 2030 en een nieuwe visie op gezondheid. In die visie staan het functioneren, de veerkracht en eigen regie van burgers centraal.
Dit 2e advies dat geeft daar concreet handen en voeten aan door te betogen wat dat voor burgers, professionals en de onderwijspraktijk betekent. Het gaat om anders kijken, anders leren én anders doen.
Anders leren: toerusten van burgers en professionals
Het centraal stellen van het functioneren, de veerkracht en eigen regie van burgers vraagt niet alleen om toerusting van professionals maar ook van burgers. Mensen ontwikkelen van jongs af aan leer- en gezondheidsvaardigheden. Dit doet een sterk beroep op het primair en voortgezet onderwijs en het minimaliseren van laaggeletterdheid.
De toerusting van professionals kenmerkt zich steeds meer door samenhang tussen vakbekwaamheid, samenwerkend vermogen en lerend vermogen. Vakbekwaamheid vormt de basis van het professionele handelen. Samenwerkend vermogen ontwikkelt zich in de praktijk en de opleidingen. Toekomstige professionals maken kennis met de praktijk waarin ze samen leren en werken. Lerend vermogen van professionals is essentieel. Kennis veroudert steeds sneller en permanent samen leren in teams, organisaties en netwerken draagt bij aan een betere aansluiting bij de veranderende hulp- en zorgvragen. Dit geldt in het bijzonder voor het leven, leren en werken met technologie, die zich spectaculair ontwikkelt.
Anders doen: systematische en gecoördineerde actie en landelijke kaders
Met dit ‘2e advies’ van de Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen wordt aangesloten bij een beweging die al gaande is. Er zijn veel initiatieven die in de goede richting gaan, getuige ook de in dit advies opgenomen illustratieve praktijken. Tegelijkertijd constateert de commissie dat systematische en gecoördineerde actie en landelijke kaders nodig zijn om de vele vernieuwingen te bundelen, te verbreden en te verankeren en om belemmeringen in wet- en regelgeving op te heffen. De commissie adviseert daarom een langlopend Programma voor Zorg, welzijn en opleidingen in te stellen.