Advies - Vergoeding van vaccinaties voor medische risicogroepen

In dit advies geeft Zorginstituut Nederland aan welke mogelijkheden er zijn om de vaccinatiezorg te verbeteren voor mensen met een verhoogd risico op een infectieziekte. Het gaat hierbij om vaccinatiezorg die wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. In het advies concluderen we dat er problemen zijn in de vergoeding van vaccinaties, waardoor patiënten onvoldoende vaccinatizorg ontvangen. We geven uitleg over de vergoeding en aanbevelingen om de problemen op te lossen.

Aanleiding: problemen bij de vergoeding van vaccinaties

Dit advies is een vervolg op het advies ’Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen: wie neemt de regie?’ uit 2021. Hierin constateerde het Zorginstituut knelpunten in de bewustwording, vergoeding en uitvoering van vaccinatiezorg voor medische risicogroepen in de Zorgverzekeringswet (Zvw). Patiënten uit een medische risicogroep hebben een ziekte of krijgen een behandeling waardoor zij een verminderde afweer hebben. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die een stamceltransplantatie krijgen of mensen die geen milt hebben. Hierdoor zijn zij meer vatbaar voor infectieziekten, zoals een longontsteking of gordelroos. De gevolgen van een infectieziekte kunnen heel ernstig zijn Het is daarom belangrijk dat patiënten worden beschermd met vaccinaties. Maar patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars ervaren problemen bij de vergoeding van vaccinaties uit het basispakket van de zorgverzekering. Hierdoor ontvangen patiënten niet altijd de vaccinaties die zij nodig hebben. Dit kan leiden tot onnodige ziekte en zorgkosten.

Lees meer over het advies 'Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen: wie neemt de regie?'.

Samenvatting: aanbevelingen om problemen op te lossen bij vergoeding van vaccinaties

In het advies geven we uitleg over hoe de vergoeding van vaccinaties gaat als je deze krijgt via het ziekenhuis, de huisarts of GGD. Ook leggen we uit waarom vaccinaties wel of niet vergoed kunnen worden uit het basispakket. Daarnaast geven we aanbevelingen voor de knelpunten die met de vergoeding te maken hebben. Enkele belangrijke aanbevelingen zijn:

  • Het Zorginstituut adviseert om informatie te verbeteren over de vergoeding van vaccinaties voor medische risicogroepen. Er is nog veel onbekend over de vergoeding van vaccinaties bij medische risicogroepen onder patiënten en zorgverleners. Meer bekendheid hierover is belangrijk, omdat dit ook bepaalt hoe de zorg voor medische risicogroepen wordt vormgegeven. Binnen het Zorginstituut zijn er initiatieven afgerond en nog gaande om dit op te pakken. Dit doen we samen met andere partijen. 
  • Het Zorginstituut adviseert om vergoeding van de vaccinatiezorg voor medische risicogroepen via de GGD’en mogelijk te maken. Patiënten betalen bij de GGD nu namelijk nog zelf voor het consult en vaccin. Dit kan leiden tot ongelijke toegang tot vaccinatiezorg. Voor de toekomstbestendigheid van de vaccinatiezorg voor medische risicogroepen is het van belang dat deze zorg binnen én buiten het ziekenhuis geleverd kan worden. 
  • Het Zorginstituut adviseert zorgverzekeraars en zorgverleners om (landelijke) afspraken te maken over de vergoeding van de vaccinaties. Er is namelijk onduidelijkheid over welke medische risicogroepen en vaccinaties minimaal in aanmerking kunnen komen voor vergoeding binnen het ziekenhuis. Dit kan ertoe leiden dat patiënten in sommige ziekenhuizen wel vaccinaties kunnen krijgen, en in andere ziekenhuizen niet. 
  • Het Zorginstituut doet een dringende oproep aan partijen om kwaliteitskader te maken. Dit kwaliteitskader moet bestaan uit landelijke afspraken over de organisatie van vaccinatiezorg bij medische risicogroepen. Dit kwaliteitskader moet duidelijkheid geven over wie welke rol heeft bij de vaccinatiezorg voor medische risicogroepen. 
  • Het Zorginstituut adviseert om een commissie aan te stellen. Het doel van de commissie is om alle aanbevelingen voor richtlijnen bij elkaar te brengen, over vaccinaties voor medische risicogroepen. Ook kan zij stimuleren dat deze aanbevelingen in de praktijk worden geïmplementeerd. 

Advies gebaseerd op rapport Equalis

De knelpunten en aanbevelingen die in dit advies staan, zijn tot stand gekomen op basis van een rapport van Equalis uit 2023. Dit rapport is ook geconsulteerd door beroepsgroepen, zorgpartijen, zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties. 

Lees hier meer over het Equalis-rapport 'Onderzoek vergoeden extramurale vaccinaties'.

Meer informatie of vragen?

Hebt u vragen over dit advies? Dan kunt u deze per e-mail stellen aan Katrijn Rensing krensing@zinl.nl.